Βάλια-Κάλντα, η Ζεστή Κοιλάδα (Κείμενο-Φωτογραφίες: Λία Μάγειρα)

«Το νερό στη Βάλια Κάλντα,

άμα θα το πιείς σε πίνει,

σ’ αγγυλώνει και σ’ αφήνει

να παραμιλάς.»

Το νερό στη Βάλια Κάλντα

μόνο με νερό δεν μοιάζει.

Απ’ το πουθενά πηγάζει

κι απ’ την άβυσσο.

Θανάσης Παπακωνσταντίνου

H Βάλια Κάλντα (Ζεστή Κοιλάδα στα βλάχικα), ήταν κάποτε λημέρι ληστών που έβρισκαν καταφύγιο στα πυκνά της δάση. Το υψόμετρο στην κοιλάδα είναι 1200-1300 μέτρα. O Εθνικός Δρυμός της Πίνδου περιλαμβάνεται στις δώδεκα πιο ευαίσθητες περιοχές του πλανήτη.

Μια σειρά από κορυφές υψώνονται σε σχήμα πετάλου γύρω από την κοιλάδα. Στο βόρειο άκρο του πετάλου υψώνεται το όρος Αβγό, (2.177 μ.). Πρόκειται για το «Αώον όρος» των αρχαίων και το «Όου» των Βλάχων της Πίνδου.

Χαρακτηριστικό γνώρισμα της περιοχής είναι οι δύο μικρές αλπικές λίμνες της Φλέγγας, απομεινάρια παλαιάς παγετωνικής δράσης, οι οποίες τροφοδοτούνται από τοπικές πηγές.

Ξεκινάμε λοιπόν την περιήγησή μας σε ένα τοπίο απίστευτης ομορφιάς. Στη διαδρομή μας συναντάμε θεόρατα μαυρόπευκα και οξιές. Πάνω από τα δέντρα μια γαλαζωπή αχλύ στεφανώνει την κοιλάδα.

Αγριολούλουδα φύονται μέσα στον σερπεντίνη, το χαρακτηριστικό κόκκινο ή πρασινωπό πέτρωμα της Βάλια Κάλντα.

Πάνω στα χαρακτηριστικά εδάφη με το χρώμα της σκουριάς, φυτρώνουν 1800 είδη φυτών. Κάποια από αυτά, είναι σπάνια ενδημικά σερπεντινοδίαιτα της περιοχής.

Η βλάστηση χαρακτηρίζεται από τρεις κύριες ζώνες: Η γυμνή πετρώδης αλπική, αρχίζει πάνω από τα 2.000 μ. Στην αλπική φυτρώνουν ρόμπολα και κάτω από τα 1700 μ. εκτείνεται η ορεινή, με τα πυκνά δάση από μαυρόπευκα χαρακτηριστικά της Βάλια Κάλντα, που κατά τόπους εναλλάσσονται με δάση από μακεδονικά έλατα και οξιές.

Αιωνόβια ρόμπολα ηλικίας πάνω από 500 χρόνων, αιχμαλωτίζουν τη ματιά μας. Από τα σπανιότερα κωνοφόρα της Ευρώπης, με ύψος 20-30 μέτρα, το ρόμπολο ευδοκιμεί σε υψόμετρο 1300-2200 μέτρων.

Στην κοιλάδα ζουν αγριογούρουνα, λύκοι, ζαρκάδια, αγριόγιδα, αγριόγατοι. Στα ποτάμια ζει η πανέξυπνη βίδρα και στα μονοπάτια της περιοχής συναντώνται τα ίχνη της καφέ αρκούδας.

Στην κοιλάδα συναντώνται εξήντα είδη θηλαστικών και περισσότερα από 180 είδη πουλιών. Δρυοκολάπτες, χρυσαετοί, ασπροπάρηδες, χρυσογέρακα, φιδαετοί, γερακίνες, διπλοσάινα, ξεφτέρια, χουχουριστές, γιδοβυζάχτρες, δενδροτσοπανάκοι, χιονάδες, αετομάχοι, μαυρολαίμηδες, νεροκότσυφες, χιονοψάλτες, σταχτοσουσουράδες. Στα ποτάμια της κοιλάδας συναντάμε δυο σπάνια είδη πέστροφας.

Εσείς βουνά του Περβολιού, βουνά της Βάλια-κάρδας,

Τί έχετε και σκούζετε και βαρυαναστενάζετε;

Μήνα το χιόνια σας βαρούν, μήνα τα κρυονέρια;

-Μηδέ τα χιόνια μας βαρούν, μηδέ τα κρυονέρια.

Ένα τοπίο απίστευτης ομορφιάς με ορμητικούς χείμαρρους, βουνοπλαγιές και το πανέμορφο Αρκουδόρεμα.

Κατά το θρύλο, δύο αδέλφια δράκοι, μάλωσαν πολύ. Στη διάρκεια του τσακωμού, αυτός που κατοικούσε στη Φλέγγα πετούσε βράχους και ο άλλος που κατοικούσε στο Αβγό πετούσε ρόμπολα . Η δρακομάνα βλέποντας το σκοτωμό, βγήκε από την υπόγεια κρυψώνα της και από τη μεγάλη της οργή σχηματίστηκε το αφρισμένο Αρκουδόρεμα.