ΤΑ ΜΑΡΤΥΡΙΚΑ ΧΩΡΙΑ ΤΩΝ ΓΡΕΒΕΝΩΝ ΙΟΥΛΙΟΣ 1944
ΕΠΙΧEIΡΗΣΗ ‘’STEINADLER= ΣΤΑΥΡΑΕΤΟΣ’’
ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΜΕΓΑΛΗ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ ΣΤΗ ΒΟΡΕΙΑ ΠΙΝΔΟ
Στις 26 Ιουνίου 1944το επιτελείο του στρατιωτικού Διοικητή νοτιοανατολικής Ευρώπης οριστικοποίησε την διεξαγωγή της επιχείρησης Σταυραετός για τις αρχές Ιουλίου.
Σκοπός της επιχείρησης η εκκαθάριση των εδαφών της Βόρειας Πίνδου τα οποία ο ΕΛΑΣ θεωρούσε τμήμα της ‘’Ελεύθερης Ελλάδας’’
Η έναρξη της επιχείρησης προσδιορίστηκε για τις 3 Ιουλίου, τα στρατεύματα των SS της ομάδας ‘’Ανατολή’’που είχαν συγκεντρωθεί στην Κοζάνη με επικεφαλής τον Συνταγματάρχη Χέλμουτ Γκέρνερ προέλασαν προς τα Γρεβενά τις 4 Ιουλίου 1944.Τα πρώτα μαρτυρικά χωριά Άγιος Γεώργιος,Μηλιά Αμυγδαλιές.
ΠΙΝΑΚΑΣ ΦΟΝΕΥΘΕΝΤΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΓΕΡΜΑΝΟΥΣ ΑΠΟ 4-15 ΙΟΥΛΙΟΥ 1944 ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΓΡΕΒΕΝΩΝ
1 ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ: 6 ΙΟΥΛΙΟΥ 4 ΑΤΟΜΑ 9 ΙΟΥΛΙΟΥ 4 ΑΤΟΜΑ ΣΥΝΟΛΟ : 8 ΑΤΟΜΑ
2 ΜΗΛΙΑ : 4 ΙΟΥΛΙΟΥ 14 ΑΤΟΜΑ
ΣΥΝΟΛΟ : 14 ΑΤΟΜΑ
3 ΑΜΥΓΔΑΛΙΕΣ: 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 7 ΑΤΟΜΑ 11 ΙΟΥΛΙΟΥ 1 ΑΤΟΜΟ
ΣΥΝΟΛΟ : 8 ΑΤΟΜΑ
4 ΡΟΔΙΑ : 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 1 ΑΤΟΜΟ 8 ΙΟΥΛΙΟΥ 1 ΑΤΟΜΟ
ΣΥΝΟΛΟ : 2 ΑΤΟΜΑ
5 ΚΥΔΩΝΙΕΣ: 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 8 ΑΤΟΜΑ
ΣΥΝΟΛΟ : 8 ΑΤΟΜΑ
6 ΑΒΔΕΛΑ : 8 ΙΟΥΛΙΟΥ 5 ΑΤΟΜΑ
ΣΥΝΟΛΟ : 5 ΑΤΟΜΑ
7 ΚΗΠΟΥΡΕΙΟ : 8 ΙΟΥΛΙΟΥ 34 ΑΤΟΜΑ 8 ΙΟΥΛΙΟΥ 8 ΑΤΟΜΑ
ΣΥΝΟΛΟ : 42 ΑΤΟΜΑ
8 ΚΟΣΜΑΤΙ: 9 ΙΟΥΛΙΟΥ 32 ΑΤΟΜΑ
ΣΥΝΟΛΟ : 32 ΑΤΟΜΑ
9 ΤΡΙΚΩΜΟ :10 ΙΟΥΛΙΟΥ 10 ΑΤΟΜΑ
ΣΥΝΟΛΟ : 10 ΑΤΟΜΑ
10 ΣΠΗΛΑΙΟ: 11 ΙΟΥΛΙΟΥ 10 ΑΤΟΜΑ 10-16 ΙΟΥΛΙΟΥ 3 ΑΤΟΜΑ
ΣΥΝΟΛΟ : 13 ΑΤΟΜΑ
11 ΜΟΝΑΧΙΤΙ : 7-13 ΙΟΥΛΙΟΥ 9 ΑΤΟΜΑ 12 ΙΟΥΛΙΟΥ 3 ΑΤΟΜΑ
ΣΥΝΟΛΟ : 12 ΑΤΟΜΑ
12 ΜΙΚΡΟΛΙΒΑΔΟ: 12 ΙΟΥΛΙΟΥ 26 ΑΤΟΜΑ
ΣΥΝΟΛΟ : 26 ΑΤΟΜΑ
13 ΓΡΕΒΕΝΑ : 5-15 ΙΟΥΛΙΟΥ 10 ΑΤΟΜΑ
ΣΥΝΟΛΟ : 10 ΑΤΟΜΑ
14 ΜΑΥΡΑΝΑΟΙ-ΠΕΡΙΒΟΛΙ-ΔΟΤΣΙΚΟ-ΜΕΓΑΡΟ-ΣΜΙΞΗ 4-15 ΙΟΥΛΙΟΥ 10 ΑΤΟΜΑ
ΣΥΝΟΛΟ : 10 ΑΤΟΜΑ
ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ : 200 ΑΤΟΜΑ
Ο τραγικός απολογισμός αυτών των δέκα ημερών για την περιοχή των Γρεβενών ήταν 200 νεκροί άντρες γυναίκες και παιδία ,επίσης πρέπει να προστεθούν άλλα 200 περίπου άτομα αιχμάλωτοι που οδηγήθηκαν στις φυλακές Κοζάνης και στη συνέχεια στο στρατόπεδο ‘’Παύλος Μελάς΄’ στη Θεσσαλονίκη ,εκεί τους περίμενε ο γνωστός Γρεβενιώτης Αντώνης Δάγκουλάς. Οι περισσότεροι προωθήθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Γερμανία με αποτέλεσμα πολλοί από αυτούς να μη επιστρέψουν ποτέ
Με βάσει τα στοιχεία των Ελληνικών αρχών η τότε επαρχία Γρεβενών παρουσίαζε εικόνα μεγάλης καταστροφής. Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά το 45% των χωριών είχε πυρποληθεί και λεηλατηθεί. Ειδικότερα σε σύνολό εβδομήντα τριών χωριών τα τριαντά τρία είχαν μερικώς η ολοσχερώς καταστραφεί. Επίσης από τους σαράντα τρείς χιλιάδες κατοίκους της επαρχίας Γρεβενών οι πυροπαθείς οικογένειες ανέρχονταν σε τρεις χιλιάδες εννιακόσιες ογδόντα εννέα με δεκα οκτώ χιλιάδες τριακόσια ογδόντα μέλη. Μεγάλη δε καταστροφή είχε υποστεί το ζωικό κεφάλαιο της επαρχίας είτε διότι μεγάλος μέρος των μεταφέρθηκε στη Κοζάνη για επισιτισμό των Γερμανών η από πλιατσικολόγηση και αντεκδίκηση.
Ειδικότερα στην πόλη των Γρεβενών μετά την λεηλασία των σπιτιών και των καταστημάτων ο διοικητής του τμήματος συνταγματάρχης Χέλμουτ Γκέρνερ την ημέρα της αποχώρησης 15 ιουλίου διέταξε την πυρπόληση της πόλης. Πράγματι τα ¾ των σπιτιών είχαν υποστεί ολοκληρωτική καταστροφή. Μεταξύ των περίπου σπιτιών καταστημάτων που είχαν πυρποληθεί περιλαμβάνονταν και το κτίριο της Μητρόπολης, το Σχολείο, το Οικοτροφείο, το Νοσοκομείο, το Δημαρχείο και τα Δικαστήρια.
ΣΤΡΑΤΟΣ ΔΟΡΔΑΝΑΣ :‘’ΑΝΤΙΠΟΙΝΑ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ ΚΑΤΟΧΗΣ ΣΤΗΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ (1941-1944)
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ :ΣΑΚΗΣ ΠΕΤΡΟΥ