ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΑ ΣΩΜΑΤΑ ΚΡΗΤΩΝ ΣΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
Πρό της πόλεως των Γρεβενών ο Αρχηγός Κατεχάκης με όλον αυστηρό στρατιωτικό ύφος εσυμβούλευε
Οι άνδρες εβάδιζον κατά των Γρεβενών ελπίζοντας ότι εκεί τουλάχιστον θα προλάβουσι τους φεύγοντας εχθρούς, ότι θα ανοίξουν τουφέκι επιτέλους.
Καθ’οδόν πληροφορούνται ότι τα Γρεβενά εγκαταλήφθησαν υπό του πανικόβλητου φεύγοντος εχθρού.
Περί την 4 μ.μ τους 14 Οκτωβρίου έφθασαν προ τους πόλεως.
Άνδρες συν γυναιξί και τοις τέκνοις αυτών εκ τε τους πόλεως και των περιχώρων ανέμενον με δάκρυα εις τους οφθαλμούς τους ελευθερωτάς.
Άμα τη εμφανίσει αυτών τον μεν αέρα ουρανομήκεις ζητωκραυγαί εδόνησαν το δ’έδαφος τα αποσκορακισθέντα φεσάκια εκάλυψαν.
Η ανθρωποπλημμύρα εκείνη ώρμησε κατ’ επάνω και ήρπασεν ατούς διά των χειρών τους ενηγκαλίζετο, τους εφίλει, έκλαιεν εκ χαράς, βλέπουσα την πρωτοπορείαν ταύτην του στρατού καταλαμβάνουσα την πόλιν.
Καταφθάνει ο Σεβας. Μητροπολίτης Αιμιλιανός μετά του κλήρου όστις συγκακινημένος και με διακοπτόμενην την φωνήν ευλογεί τους άνδρας και τα όπλα αυτών οίτινες ασπάζονται την δεξιάν του.Καταφθάνει ο Μουφτής, ο Δήμαρχός , οι Βέηδες και ολόκληρος ο Μουσουλμανικός κλήρος τους υποδοχήν.
Κατά την στιγμήν εκείνην του συναγερμού και τους εθνικής μέθης φθάνει σώμα ένοπλον εξ 20 ανδρών υπόπτου προελεύσεως.
Σπευδουσι οι Αρχηγοί και τους ερωτώσι ποίοι είναι, πόθεν έρχονται,δηλώσαντες συγχρόνως ότι δεν επιτρέπεται να περιφέρονται εν τη πόλει ένοπλοι και ότι πρέπει να παραδόσωσι τον οπλισμόν των.
Ούτι τους ηρνήθησαν. Συγχρόνως πλησιάσας χωρικός καθιστά γνωστόν ότι σώμα ήτο η συμμορία του Τσακμά
Ήρχετο δε εις Γρεβενά τους ενίσχυσιν Τουρκικού στρατού ούτινος την αναχώρησιν ηγνόει.
Κατόπιν συνθυματικού συρίγματος του Αρχηγού τα παιδιά σπεύσαντα με τας λόγχας εκύκλωσαν και αφόπλισαν τους αθιστάμενους συμμορίτας.Ο εν λόγω Τσακμάς ήτο εκ Κρανιάς αργυρώνητος τους Ρουμανικής προπαγάνδας αμοιβόμενος γενναίως ως διδάσκσλος δήθεν ανυπάρκου Ρπυμουνικού σχολείου, διδάσκων τα τέκνα του και τα του αδελφού του,συνεργός του Μπεκήρ εφένδη κατά την δολοφονίαν του Αγίου Γρεβενών, επικεκυρηγμένος δ’υπό τους Ελληνικής Κυβερνήσεως.Τοιούτος εν ολίγοις ο συλληφθείς εξωμότης, θα ετιμωρείτο αναλόγως των πραξεών του αλλά καμφθέντες οι άνδρες προ των παρακλήσεων του Σεβας. Μητροπολίτου και των διαβεβαιώσεων αυτού ότι αποβάλλει τον παλαιόν άνθρωπον εχάρισαν εις αυτόν την ζωήν θέσαντες πάντας υπό αστυνομικήν επιτήρησιν.
Άμα τη καθόδω των αρχών παρέδωσαν αυτόν, εκ δε του κρατητηρίου εδραπετεύσεν.Θα ίδωμεν το τέλος του.
Μετά το επεισόδιο τούτο οι ελευθερωταί ηγουμένου του Μητροπολίτου πορεύονται εις την πλατείαν.Ενταύθα εσήμως καταλαμβάνουσιν την πόλιν εν ονόματι του Βασιλέως των Ελλήνων. Κηρύτουσι στρατιωτικόν νόμον και απαγορεύουσι εις τους πολίτας να περφέρονται ένοπλοι.
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ
Εις έτερον κατάλυμα πέριξ της πυράς οκλαδόν καθήμενοι τρεις αποτέλουν το Στρατοδικείον.
Ο Αρχηγός ο τας γραμμάς ταύτας χαράτων και ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Απ’αρχής παρακολούθει το σώμα και ο τελευταίος ούτος δικηγόρος και διευθυντής του ’’Κύρηκος’’ των Χανίων, ανεψιός του Βενιζέλου δι’όπερ και πανταχού εγένετο αντικείμενον θαυμασμού και ιδιετέρων περιποιήσεων, όπισθεν δε αυτού εσχηματίζετο διαδήλωσις.
ΤΣΟΥΡΧΛΙ (ΜΠΕΚΗΡ ΑΓΑΣ0
Εν τη Τουρκική συνοικία διεκρίνετο οικία μεγαλοπρεπής και ρυθμού μη προσομοιάζοντος τω τουρκικώ. Ήτο του Μπεκήρ. Εκπληξιν ενεποίησεν της πάσιν ο πλούτος της βιβλιοθήκης αυτού. Άπαντα τα τελευταίως εκδοθέντα στρατιωτικά συγγράματα εις την Γερμανικήν και την Γαλλικήν εκόσμουν αυτήν.
Είναι άνθρωπος πολύ μορφωμένος,στρατηγικότατος διαπρέψας κατά την Αραβικήν επανάστασιν, ένθα έλαβεν και το βαθμό του λοχαγού νεαρός ακόμα, ηλικίας 30 ετών.
Είναι μικρόσωμος και φέρει μύστακαν και γένειον αραιόν. Είναι σωβινιστής στηριζόμενος δ’ επί του δόγματος ‘’ ο σκοπός αγιάζει τα μέσα’’ δεν δυσκολεύται να προβαίνη σε δολοφονίες Μητροπολιτών ακόμη, όπως επιτύχει την εξόντωση παντός μη Οθωμανικού. Εις τας ιδέας του αυτάς οφείλονται και οι κατόπιν καταστροφές που διενήργει
ΣΟΥΜΠΙΝΟ (ΓΚΑΛΙΟΣ)
Ότε ανεχώρησε το σώμα από το Σούμπινο παρέλαβε μαζί του και τον Γκάλιον πολλά τα ενοχοποιητικά ελέγοντο εναντίον του και πριν ακόμη τον γνωρίσουσιν. Κατηγορείτο ότι είχε λάβει μέρος και ούτος εις στην δολοφονία του μακαρίτου Μητροπολίτου Γρεβενών Αιμιλιανού, ότι είχε προάξει τούτον εις τσαούσην ο Μπεκήρ δια το κατορθωμά του, ότι είχε φονεύσει πολλούς αθώους χωρικούς.
Εις έτερον κατάλυμα πέριξ της πυράς οκλαδόν καθήμενοι τρεις αποτέλουν το Στρατοδικείον.
Ο Αρχηγός ο τας γραμμάς ταύτας χαράτων και ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Απ’αρχής παρακολούθει το σώμα και ο τελευταίος ούτος δικηγόρος και διευθυντής του ’’Κύρηκος’’ των Χανίων, ανεψιός του Βενιζέλου δι’όπερ και πανταχού εγένετο αντικείμενον θαυμασμού και ιδιετέρων περιποιήσεων, όπισθεν δε αυτού εσχηματίζετο διαδήλωσις.
Από το βιβλίο του ΣΤΑΥΡΟΥ ΚΕΛΑΙΔΗ ‘’ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΑ ΣΩΜΑΤΑ ΚΡΗΤΩΝ ΕΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ’’
Έκδοσις 1913
Επιμέλεια Σάκης Πέτρου