Ο νέος κορονοϊός COVID-19

Mε τον όρο COVID-19 χαρακτηρίζεται η ασθένεια η οποία προκαλείται από το νέο κορονοϊό SARS-Cov-2. Πρόκειται για μια εξαιρετικά μεταδοτική ασθένεια η οποία αρχικά επηρεάζει το αναπνευστικό σύστημα , είναι όμως ικανή κατά την εξέλιξη της να επηρεάσει αρκετές σωματικές και ψυχικές ικανότητες των νοσούντων, οδηγώντας σε μεταγενέστερα στάδια της ακόμη και σε ανεπάρκεια αυτών των ικανοτήτων.

Αρχικά, στις 30 Ιανουαρίου το 2020 , ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) χαρακτήρισε την νόσο COVID 19 ως επιδημία, ενώ αργότερα στις 11 Μαρτίου του ίδιου έτους, επαναπροσδιόρισε τον χαρακτηρισμό της ως πανδημία. Από αυτή την ημερομηνία και έπειτα ένα μεγάλο ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού νόσησε από COVID-19.

Το μεγαλύτερο μέρος των νοσούντων εμφάνισε ήπια συμπτωματολογία, παρόμοια με την κλινική εικόνα ενός απλού κρυολογήματος και χωρίς την ανάγκη κάποιας ειδικής θεραπείας ή νοσηλείας. Ωστόσο, ένα σημαντικό ποσοστό (που προσδιορίζεται από 15 έως 20 %) των ασθενών που προσβλήθηκαν από τον ιό, εμφάνισε σοβαρή συμπτωματολογία , με αποτέλεσμα να κριθεί αναγκαία η νοσηλεία αυτών των ασθενών είτε στις νεοσυσταθείσες   ειδικές μονάδες διαχείρισης ασθενών με COVID-19, είτε στις ήδη υπάρχουσες μονάδες εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ) .

Είναι αναγκαία η φυσικοθεραπευτική αποκατάσταση των ασθενών COVID-19 μετά την νοσηλεία τους ;

Κατά την έξοδο τους από το νοσοκομείο οι ασθενείς COVID-19, που νοσηλεύτηκαν σε ειδικές μονάδες διαχείρισης ασθενών ή σε μονάδες εντατικής θεραπείας λαμβάνουν οδηγίες για την σταδιακή αύξηση των λειτουργικών τους δραστηριοτήτων. Ωστόσο , αρκετοί ασθενείς μετά την έξοδο τους από το νοσοκομείο και κατά την επάνοδο τους στην συνήθη καθημερινότητα, εξακολουθούν να έχουν σοβαρούς περιορισμούς στις λειτουργικές τους δραστηριότητες. Το γεγονός αυτό αποτελεί σοβαρή ένδειξη για την ανάγκη εφαρμογής ενός προγράμματος αποκατάστασης .

Πρόγραμμα φυσικοθεραπευτικής αποκατάστασης

Σε αυτό το στάδιο της αποκατάστασης , δηλαδή αμέσως μετά την έξοδο του ασθενούς COVID-19 από τους χώρους νοσηλείας, ο φυσικοθεραπευτής μέσω της εξατομικευμένης αξιολόγησης που πραγματοποιεί και αφού προηγουμένως συνεκτιμήσει τυχόν προκύπτουσες, εξαιτίας της μακροχρόνιας νοσηλείας ,διαταραχές, προχωρά στον σχεδιασμό ενός ειδικού προγράμματος αποκατάστασης.

Αυτό το πρόγραμμα αποκατάστασης περιλαμβάνει :

1. Αναπνευστική φυσικοθεραπεία

Βασικοί στόχοι της αναπνευστικής φυσικοθεραπείας είναι:

• Η βελτίωση του πνευμονικού αερισμού
• Ο βρογχικός καθαρισμός
• Η βελτίωση της λειτουργικότητας

Για την επίτευξη των στόχων αυτών ο ασθενής καλείται να εκτελέσει ασκήσεις ενδυνάμωσης των αναπνευστικών μυών, τεχνικές ελέγχου της αναπνοής (θωρακική-διαφραγματική αναπνοή) , τεχνικές βρογχικού καθαρισμού των αεραγωγών (χνωτίσματα , εκμάθηση του βήχα , αυτογενής παροχέτευση ), καθώς και θέσεις διαχείρισης της δύσπνοιας .

1. Εφαρμογή θεραπευτικών ασκήσεων με στόχο την βελτίωση του επιπέδου των καθημερινών λειτουργικών δραστηριοτήτων

Σύμφωνα με μελέτες που πραγματοποιήθηκαν, η εφαρμογή προγραμμάτων θεραπευτικής άσκησης σε ασθενείς COVID-19 μετά την οξεία φάση νοσηλείας τους, επιφέρει σημαντικά οφέλη στην βελτίωση της αντοχής , της δύναμης και της μέγιστης κατανάλωσης οξυγόνου .

Συνεπώς ,θεωρείται απαραίτητο σε αυτό το στάδιο αποκατάστασης να συμπεριληφθούν:

• ασκήσεις ενδυνάμωσης
• ασκήσεις ισορροπίας
• αερόβια άσκηση

Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθεί ότι η εκτέλεση του παραπάνω προγράμματος αποκατάστασης γίνεται αποκλειστικά υπό την επίβλεψη του αρμόδιου φυσικοθεραπευτή , καθώς καθ’ όλη την διάρκεια της εκτέλεσης του προγράμματος είναι απαραίτητο, αυτός να συνεκτιμά ορισμένες κυκλοφορικές και αναπνευστικές παραμέτρους του εκτελούντος (πίεση , παλμοί ,κορεσμός της αιμοσφαιρίνης , HR/PULSE/SpO2 )

Εν κατακλείδι η επιστήμη της φυσικοθεραπείας μπορεί να αποτελέσει ένα σημαντικό παράγοντα στην διαχείριση των ασθενών COVID-19, παρέχοντας μια διεξοδική αξιολόγηση τους και κατ’ επέκταση ένα εξατομικευμένο, προοδευτικό πρόγραμμα αποκατάστασης που θα τους επιτρέψει να επιστρέψουν πλήρως στην κοινωνία, δίχως εκπτώσεις στην ποιότητα της καθημερινής τους ζωής.

KRETSAVOS DIMITRIOS

BSc Physiotherapy

Physiotherapy Department, University of Thessaly

Manual Therapy Omt (cand)