Γράφει ο Βαγγέλης Μπάκας

                                    

            Σε μια εποχή κατά την οποία ο πληθυσμός των Γρεβενών φθίνει ανησυχητικά,   και το κατάστημα της κοπέλας έχει να αντιμετωπίσει τους αδηφάγους καρχαρίες, πώς είναι δυνατόν να επιβιώσει! Και σαν να μην έφτανε αυτό, να και το Πολωνικό Πέπκο,   τα Τζάμπο, και ο κινέζος, για να δώσουν την χαριστική βολή!   

            Κόντευε να κλείσει το κατάστημα για μεσημέρι όταν επιτέλους το δρασκέλισε ο πρώτος πελάτης. Δυστυχώς όμως η χαρά μετατράπηκε άρδην σε θλίψη. Κι αντί να κάνει σεφτέ, πλήρωσε κι από πάνω! Τι πλήρωσε! Την επαιτεία!…

            Να κι ο διάλογος:

            «Καλημέρα δεσποινίς και χρόνια πολλά! Είμαστε από το τάδε… και θέλουμε κάποιο δώρο για την εκδήλωση τάδε μετά χορού!».

            Αν και ντράπηκε για λογαριασμό του τον χαρτζιλίκωσε γενναία τελικά! Εάν όμως ήτανε κάποιο πιτσιρίκι, θα του έδινε μισό ευρώ ή ολόκληρη σοκολάτα. Όμως, ήταν κάποιος Μεγάλος!

            Να κι ο δεύτερος, να κι ο τρίτος, και η απελπισία να εναγκαλίζεται το άγχος!

            Πόσο έξυπνος πρέπει να είναι κάποιος για να αντιληφθεί τον οριστικό θάνατο των μικροεμπόρων της πόλης μας! Κάθε τόσο κλείνει και ένα κατάστημα. Κι όσοι επιμένουν σε αναστρέψιμη κατάσταση, ξοδεύουν ρεύμα, θέρμανση, κούραση κλπ!

            Από την αρχή της οδού Μεγάλου Αλεξάνδρου, έως τα πρώην κοτόπουλα του Τάκη, μέτρησα δέκα καταστήματα κλειστά, και άλλα δυο προς πώληση!

            Δεν ισχύει φυσικά το ίδιο και για τα πολυκαταστήματα των ειδών διατροφής! Μπορεί να μείνει κανείς νηστικός! Να γιατί πέσανε σαν τα κοράκια στους πελάτες! Κ  

       Κάποτε, όταν κάποιος ταξίδευε στην Θεσσαλονίκη και επέστρεφε αυθημερόν,  χρειαζότανε μια μέρα ξεκούραση. Σήμερα, που όλοι σχεδόν έχουν 1Χ, κατεβαίνουν στην Θεσσαλονίκη ακόμα και για έναν καφέ! Να μην κάνουν και τα ψώνια τους!

            Παρακολουθώ την κίνηση της Γρεβενιώτικης αγοράς και καταλήγω σε ένα φοβερό συμπέρασμα. Κάποια καταστήματα δεν κάνουν ούτε ένα ευρώ τζίρο!…

            Τα σούπερ μάρκετ καταβρόχθισαν τα παραδοσιακά μπακάλικα. Τον μανάβη, η λαϊκή με τους τρικαλινούς και όχι μόνο. Ενώ οι κοπέλες με τις κυρίες, οι οποίες προτίμησαν την ντόπια αγορά ρούχων, το μετάνιωσαν πικρά όταν είδαν να φοράνε το ίδιο φόρεμά καμιά δεκαριά! Να γιατί αποφεύγανε την συνάντηση!

            Να κι ο λόγος για τον κουραστικό πρόλογό μου. Καθιερώθηκε η συνήθεια να επισκέπτονται τα καταστήματα οι διάφοροι, κατά τις μεγάλες γιορτές, και να ζητάνε δώρα για τον χορό κομματικής, πολιτιστικής, αθλητικής, και όχι μόνο εκδήλωσης! Ας τα αγοράσουν και να τα κληρώσουν! Ποιος τους είπε πως η κοπέλα κάνει και χρέη Αϊ Βασίλη με τα δώρα!!!  

            Στις γιορτές των Χριστουγέννων, με τα κάλαντα κλπ, τα μικροκαταστήματα καταχρεώθηκαν! Κι όλα αυτά συμβαίνουν από σεβασμό, τάχα μου, στην παράδοση…

            Με πόσα όνειρα κι ελπίδες άνοιξε η κοπέλα αυτό το κατάστημα! Με εγκαίνια  χαρές και ενθουσιασμό για μια εμπορική σταδιοδρομία! Κι όταν διαπίστωσε πως δεν δρασκέλισαν το κατάστημα ούτε οι συγγενείς, να τι έγραψε σε μια αφίσα κολλημένη στο τζάμι: Κλειστόν λόγω συνταξιοδότησης… Κι ας ήταν κάτω των σαράντα ετών! Και από κάτω: Πωλείται η παρούσα επιχείρηση! Ποιος θα την πάρει;

            Να κι άλλη λεζάντα στην είσοδο της πόλης: ΑΓΑΠΩ ΤΑ ΓΡΕΒΕΝΑ με τα κεφαλαία γράμματα. Ψωνίζω από τον κινέζο με τα μικρά μάτια!…

            Εσύ κυρία, κι εσύ κύριε, οι οποίοι δρασκελίσατε τα μικροκαταστήματα αυτά   για να ζητήσετε κάποιο δώρο, τα επισκεφτήκατε κάποια άλλη μέρα για ψώνια! Του χρόνου πάλι! Ας είμαστε καλά! Πώς να είμαστε καλά, αφού τελικά μας μείνανε τα γίδια ελευθέρας βοσκής με βοσκούς εισαγόμενους! Οι ντόπιοι συνταξιοδοτήθηκαν!

            Η πόλη μας φθίνει από πληθυσμό. Τα καταστήματα φθίνουν από πελάτες. Και η επιβίωση του νομού μας πνέει κι αυτή τα λοίσθια! Στο χωριό μου υπάρχουν σήμερα εβδομήντα σπίτια κλειστά! Του χρόνου πόσα; Είναι απλή μέθοδος των τριών!…

            Η ύπαιθρος νεκρώθηκε εντελώς! Οι ζωντανοί μεταναστεύουν! Οι αρκούδες έχουν πλέον αποθρασυνθεί! Ευτυχώς που φέτος μου τρύγησαν μόνο την κορομηλιά! Να γιατί δεν έβγαλα μιλιά!… Και δεύτερο ευτυχώς, που δεν μπόρεσαν να ανεβούν στην κληματαριά. Μόνο γρατσούνισαν τον κορμό της!

            Όλοι μιλάνε πλέον για το τεράστιο δημογραφικό πρόβλημα. Κανείς όμως δεν σκέφτηκε το εξής: Για να παντρευτεί ένας νέος, και να κάνει και οικογένεια, πρέπει πρώτα να βρει μια σίγουρη δουλειά.

            Οι μόνες επιχειρήσεις οι οποίες απασχολούν κάποιο εργατικό δυναμικό είναι οι καφετερίες. Οι μισές κοπέλες ψήνουν καφέδες. Οι άλλες μισές σερβίρουν τα ποτά. Και η παραγωγικότητα καλά κρατεί! Μπορεί όμως ένας νέος και μια νέα να κάνει,  εφ όρου ζωής, αυτήν την εργασία! Να παντρευτεί και να κάνει οικογένεια με 3.60!

            Να ποιο είναι το όνειρο κάθε νεαρού της πόλης μας. Μόλις αποφοιτήσει από το Λύκιο να δώσει εξετάσεις σε κάποια σχολή. Κι αν δεν τα καταφέρει να περάσει, τότε θα διαλέξει κάποια ιδιωτική σχολή μιας μεγαλούπολης! Άλλωστε η φυγή είναι αυτοσκοπός. Το πρόβλημα φυσικά, οικονομικό και όχι μόνο, θα το έχουν οι γονείς! 

            Παρόλα αυτά θα δώσω και μια ευχή στους περιστασιακούς γλεντζέδες:

            Χορέψτε γιατί χανόμαστε σήμερα! Αύριο ίσως να είναι αργά! Δεν θα αργήσει  πολύ να έρθει ο καιρός που για να χορεύει κάποιος θα είναι τρελός ή μεθυσμένος!

         Κάποτε σκάβαμε τραγουδώντας! Σήμερα καθόμαστε κι αναστενάζουμε! Ενώ η λέξη άγχος ήταν άγνωστη κι ως όρος! Ακόμα και ο μπάρμπα Χρήστος ο Τοπτσίδης, ενενήντα χρονών, να τι μου είπε όταν τον ρώτησα αν είναι καλά στην υγεία:

            «Έχω πολύ άνχον… μπρε γιαβρίμ! Πώς να κάνω αυτά τα δηλώσεις!».

            «Θα σου τις κάνει ο λογιστής μπάρμπα Χρήστο!»,

            «Παρά γιόκ!».

         Όλοι οι μετανάστες, κυρίως από την Γερμανία, επένδυσαν τις οικονομίες τους στα Γρεβενά. Δεν υπάρχει πολυκατοικία που να μην μυρίζει μάρκο και ευρώ! Ακόμα και τα ελληνικά κεραμίδια τα βαφτίσαμε ευρωπαϊκά! Κι αν τελευταία αντιμετωπίζει ο νομός μας ένα σοβαρό οικονομικό πρόβλημα, οφείλεται στη διακοπή συναλλάγματος. Οι ξενιτεμένοι μας λιγόστεψαν. Ενώ αρκετοί από τους σακατεμένους έχουνε φύγει! Μη ρωτάτε που πήγαν!… Τι άλλο μπορούμε να κάνουμε εκτός από εγκαρτέρηση!…

            Να και τα, εξ απαλών ονύχων, δικά μου κάλαντα στο τέλος της δεκαετίας 50!

            Η πρώτη οικογένεια την οποία επισκέφτηκα ήταν κάποιου πόντιου γείτονα. Κι ενώ εγώ τα έψαλα ντροπαλά στην γιαγιά Παρασκευάναινα, αυτή με ρώτησε να της πω τι ήθελα! Και της λέω: Ότι να ναι γιαγιά!

            Μου έδωσε δυο κοσάφια. Κι όταν επέστρεψα στο σπίτι, μετά το πέρας, και άδειασα την πραμάτεια στην ποδιά της μάνας μου, κατατρόμαξε όταν είδε μέσα στο ένα κοσάφι μια σφήκα! Ευτυχώς ήταν νεκρή και δεν είχα φάει το άλλο κοσάφι! 

          Υ.Γ. Με τα κοσάφια και τα κάστανα, από τα κάλαντα, δεν λύνεται αγαπητοί φίλοι το οικονομικό πρόβλημα της πόλης και των χωριών μας. Μόνο μια φλέβα μας σώζει! Όχι σωματική, φυσικά, αλλά χρυσού!… Κι αν δεν βρεθεί, τότε Laboremos! Ας       

εργαζόμεθα! Μια εργασία, σφόδρα παραγωγική, αφού η ζωή μας κατάντησε ναυάγιο!  

Ήτοι:

Ένα πλοίον ταξιδεύον με ανάποδον καιρόν αιφνιδίως εξοκέλλει ανοιχτά των Αζορών!