Γράφει ο Βαγγέλης Μπάκας  

             Χθες!…                          

            Μόνο όσοι ζήσαμε τα πέτρινα εκείνα χρόνια μπορούμε να νιώσουμε την διαφορά ανάμεσα στο χθες και στο σήμερα.

            Η δεκαετία του ’50, η οποία διαδέχθηκε την φονική δεκαετία του ’40, του  αίματος, του πολέμου και της συμφοράς, ήταν ο προσωποποίηση της εξαθλίωσης. Αυτοσκοπός η επιβίωση. Τα τσαρούχια, από γνήσιο χοιρινό δέρμα, ως είδη υπόδησης  ήταν τα Αντίντας της εποχής. Ενώ τα είδη ένδυσης, από έριο προβάτου, τουτέστιν ολόμαλλα και χειροποίητα, δεν τόλμησε να τα επισκιάσει ποτέ η μόδα!

            Να και η ημέρα ενός μικρού βουκόλου, σαν την αφεντιά μου, και η οποία θα μπορούσε να συγκριθεί με το έργο του Σολζενίτσιν: Μια ημέρα του Ιβάν Ντενίσοβιτς.

            Στην δεκαετία του ’50, κάπου στην περιοχή όπου υπάρχει σήμερα το σούπερ μάρκετ Lidl, υπήρχε η χωματερή του συντάγματος. Για μας τους μικρούς βουκόλους ήτανε ένας μικρός παράδεισος! Και κάθε φορά που την πλησιάζαμε, αφήναμε τα ζώα στους μεγαλύτερους και τραβούσαμε πανευτυχείς για να βρούμε τίποτα!…

            Στην χωματερή αυτή κάναμε τα ψώνια δωρεάν! Ποιά ήταν αυτά; Πάρα πολλά,  καλά και διάφορα. Όπως: Μερικές σκισμένες παλιές αρβύλες, από τις οποίες κόβαμε  την γλώσσα για να την χρησιμοποιήσουμε ως το κύριο στοιχείο κάποιας σφεντόνας. Μερικά ψιλά σύρματα, μπλεντάζ, για να δέσουμε τα λάστιχα από την ξύλινη φούρκα! Άδεια κουτιά από βερνίκι, για να τα χρησιμοποιήσουμε στην κατασκευή συσκευών  τηλεφώνου… και επιστρέφαμε στα ζώα ευχαριστώντας τους μεγάλους.  

            Κάποιο παιδί είχε βρει ένα αλουμινένιο πατημένο παγούρι, κι εμείς νομίσαμε πως θα το πουλούσε σε γανωτίδες! Να τι το έκανε ο λιλιπούτειος Φαλμεράιρερ! Το γέμισε με νερό, βούλωσε την οπή με μια ξύλινη τάπα, στη συνέχεια άναψε φωτιά, το έβαλε επάνω της, κι αφού φούσκωσε μετά από το βράσιμο, και τίναξε το πώμα, έγινε καινούριο. Ίδιο αβγό στρουθοκαμήλου! Σαν αυτό που είχαμε κάποτε κρεμασμένο από το ταβάνι στο χωριό. Μας το είχε στείλει κάποιος συγγενής από την Αμερική πριν από πολλά χρόνια!

            Ανηφορίζοντας μια καλαμιά, στα δικά μας τα μέρη, διαπιστώσαμε πως ήτανε διάσπαρτη από διάφορα πολύχρωμα καπνογόνα! Προφανώς από κάποια άσκηση του στρατού. Κάτι πολύ συνηθισμένο εκείνη την εποχή.

            Γεμίσαμε τους τορβάδες με αυτά, κι ο πιο τυχερός ήμουνα εγώ, αφού το δικό μου καπνογόνο περιείχε και έναν κόκκινο σωλήνα σαν στυλό! Εξηγούμαι λοιπόν:

            Το καπνογόνο αυτό δεν είχε σκάσει! Ο σωλήνας ήταν γεμάτος μπαρούτι, και η περιέργειά μου είχε επικεντρωθεί σε ένα καπάκι το οποίο μάλλον ανοιγόκλεινε σαν αναπτήρας.

            Το ζήλεψε ο Νάσιος και μου το ζήτησε. Κι αφού δεν του το έδωσα, κάθισε απέναντί μου και παρακολουθούσε τον τρόπο με τον οποίο το περιεργαζόμουνα. Σήκωσα το καπάκι με τον σουγιά, και μόλις το άφησα ακούστηκε ένα δυνατό μπαμ, σαν πυροβολισμός. Είδαμε στιγμιαία μια λάμψη να φτάνει μέχρι και τον ουρανό, ενώ εμένα που το είχα ανάμεσα στα πόδια μου με είχε τυφλώσει εντελώς!

            Ενστικτωδώς απομακρυνθήκαμε από το σημείο της έκρηξης. Κι όταν πλέον  επιστρέψαμε στα τυφλά, στον τόπο του εγκλήματος, μου είπε ο Νάσιος πως ήμουνα γεμάτος αίματα. Άρχισα να κλαίω και να φωνάζω πως ήμουνα και τυφλός με ανοιχτά τα μάτια!

            Τελικά δεν ήμουνα τυχερός, για το διάβολο που βρήκα σε εκείνη την καλαμιά, αλλά παραήμουν, που βρισκόταν εκεί κοντά ο χωριανός μου Αχιλλέας Κόκκινος. Με ανέβασε στον γάιδαρο και τραβήξαμε για το στρατιωτικό νοσοκομείο. Διαφορετικά θα πέθαινα από αιμορραγία! Να μην ήμουνα για τον γάιδαρο καβάλα!…   

            Σε όλη την διαδρομή μέχρι το στρατόπεδο δεν είπα κουβέντα για τον πόνο και την τύφλωση μου. Εκλιπαρούσα όμως τον τραυματιοφορέα… να μη με πάει στο σπίτι γιατί θα με σκότωνε η μάνα μου!

            Να τι είχε συμβεί παλιότερα. Λιώνοντας τις σφαίρες σε κάποιο παλιό μπρίκι, έχυνα το μολύβι στα αυτοσχέδια ξύλινα καλούπια. Και πουλώντας στους γανωτήδες τις ράβδους μολύβδου, εξοικονομούσα το χαρτζιλίκι για την εμποροπανήγυρη!

            Κάποια μέρα έσκασε μια σφαίρα μέσα στο μαγειρειό. Και μόλις μπήκε η μάνα μου και είδε τι είχα κάνει μου είπε: Άμα σε ξαναδώ με τέτοια πράγματα να ξέρεις πως  θα σε σκοτώσω κακομοίρη μου!…

            Ήταν ένας υπερπροστατευτικός φόνος. Να τι άλλο πληροφορήθηκα αργότερα. Πως οι σφαίρες αυτές δεν ήταν κρητικές, όπως νομίζαμε, αλλά εκρηκτικές!

            Για δέκα μέρες είχα δεμένα τα μάτια μου με γάζες. Και μετά από ένα μήνα περίπου, όταν πλέον άρχισα να βλέπω, έστω θαμπά, τους όγκους των βοδιών, πάλι στη βοσκή τους ο Βαγγελάκης! Ευτυχώς που δεν έγινε Κουρουμπλής!…

            Αυτές ήταν οι λεγόμενες παράπλευρες απώλειες. Κι αν κάποιος αμφισβητεί κάτι, από όσα έχω περιγράψει, ας έρθει να βάλει τα δάκτυλά του επί των τύπων των ήλων στα γόνατά μου! Μοιάζουν με σεληνιακό τοπίο. Είναι διάστικτα από τρύπες, σαν κι αυτές που κάνουν οι πρώτες χοντρές στάλες στη σκόνη του χωματόδρομου.

            Δεν υπάρχει χωριό που να μην έχει θύματα από διάσπαρτα πολεμοφόδια στην ύπαιθρο.  Όλα τα παιδιά, εκτός από τις σφαίρες, μαζεύαμε και διάφορα πολεμοφόδια  να βγάλουμε την μπαρούτη και για άλλους πιο επικίνδυνους σκοπούς. Ακόμα και για ψάρεμα χρησιμοποιούσαν κάποιοι τις χειροβομβίδες πετώντας τες στον Αλιάκμονα!

            Σήμερα:

            Τα παιδιά δεν είναι μικροί κακοντυμένοι και κακοθρεμμένοι βουκόλοι, αλλά  παχουλούτσικα μοντελάκια. Ούτε τσαρούχια κι ούτε δεκανίκια. Κι αν πετύχουν στον δρόμο τους κάποια από εκείνα, για τα οποία χαιρόμασταν εμείς, θα σιχαθούν ακόμα και να τα κλωτσήσουν!

            Τα πολυκαταστήματα, οι αληθινοί παράδεισοι σε είδη ένδυσης, υπόδησης, διατροφής, παιχνιδιών, κλπ, είναι όλα επιτεύγματα και δημιουργήματα της ειρήνης. Κι όμως, η ανθρωπότητα δεν λέει να βάλει μυαλό. Κάθε μέρα ακούμε στις ειδήσεις για βία και πολέμους. Ακόμα κι όταν κάποιοι μιλούν για έναν ποδοσφαιρικό αγώνα, μάχη τον ονομάζουν! Μάχη και πόλεμο!

             Το μικρότερο και οδυνηρότερο θύμα παιδιού, με τα σημερινά δεδομένα της χώρας μας, είναι ο ΜΕΓΑΛΟΣ Άγγελος!  Στην Λωρίδα της Γάζας κάποιες χιλιάδες!

             Καλόν Παράδεισο Αγγελούδι! Ένθα ουκ έστιν πόνος ου λύπη αλλά ζωή ατελεύτητος.

             Ψυχούλα μου αδικοχαμένη! Πόσο Άγγελος είσαι τώρα εκεί ψηλά!