Του Αχιλλέα Οικονόμου

Ο Βασίλης και η Μαρία περπατούσαν σε έναν από τους πιο πολυσύχναστους δρόμους της πόλης, κοιτάζοντας βιτρίνες και συζητώντας για τα σχέδιά τους. Ήταν ένα από τα πρώτα ζεστά Σαββατοκύριακα της άνοιξης και ο κόσμος είχε γεμίσει τα πεζοδρόμια μετά από μια ακόμη απαιτητική εβδομάδα εργασίας και καθημερινής πίεσης.

Η διάθεση ήταν καλή, μέχρι που ο Βασίλης ένιωσε ξαφνικά μια έντονη αδιαθεσία. Στην αρχή νόμιζε πως ήταν από την κούραση ή τη ζέστη. Όμως σε λίγα λεπτά η καρδιά του άρχισε να χτυπά δυνατά, ένιωσε δύσπνοια, τα πόδια του λύγισαν, και το πρόσωπό του ίδρωσε. Έκατσε σε ένα παγκάκι ζητώντας λίγο νερό, σίγουρος ότι κάτι σοβαρό του συνέβαινε. Η Μαρία, ανήσυχη, κάλεσε μέσω εφαρμογής ένα ταξί για το κοντινότερο νοσοκομείο.

Οι εξετάσεις, αιματολογικές, καρδιολογικές και απεικονιστικές, βγήκαν φυσιολογικές. Οι γιατροί δεν βρήκαν κάποιο οργανικό πρόβλημα. Ο Βασίλης έφυγε με τη σύσταση να ξεκουραστεί και να χαλαρώσει.

Μέσα στον επόμενο μήνα, όμως, τα επεισόδια επαναλήφθηκαν. Κάθε φορά, ο φόβος ότι «κάτι δεν πάει καλά» μεγάλωνε. Ο Βασίλης άρχισε να αποφεύγει εξόδους, να δουλεύει κυρίως από το σπίτι και να πηγαίνει οπουδήποτε μόνο αν ήταν μαζί του η Μαρία. Έκανε ξανά εξετάσεις, επισκέφθηκε ειδικούς, αλλά το αποτέλεσμα ήταν πάντα το ίδιο: «Όλα φυσιολογικά». Η Μαρία, αν και στην αρχή υπομονετική, άρχισε να κουράζεται. Κάποιες φορές τον πείραζε λέγοντάς του πως «όλα είναι στο μυαλό του».

Ήταν όμως πράγματι “κατά φαντασίαν ασθενής”; Φυσικά και όχι. Ο Βασίλης παρουσίαζε Διαταραχή Κρίσεων Πανικού, μία από τις πιο συχνές μορφές αγχωδών διαταραχών. Το 2025, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, εκτιμάται ότι πάνω από το 4% του πληθυσμού έχει βιώσει κάποια στιγμή κρίση πανικού, με τη συχνότητα να έχει αυξηθεί σημαντικά μετά την πανδημία, τις οικονομικές πιέσεις και τη συνεχή ψηφιακή υπερδιέγερση.

Τα συμπτώματα είναι ποικίλα: ταχυκαρδία, τρέμουλο, εφίδρωση, δύσπνοια, ζάλη, αιμωδίες, αίσθημα κρύου ή ζέστης, αίσθηση απώλειας ελέγχου ή φόβου θανάτου. Οι κρίσεις εμφανίζονται ξαφνικά, χωρίς προειδοποίηση, κορυφώνονται μέσα σε λίγα λεπτά και διαρκούν από 5 έως 30 λεπτά. Επειδή μοιάζουν με σοβαρά οργανικά προβλήματα, πολλοί ασθενείς κάνουν αμέτρητες εξετάσεις προτού φτάσουν στη σωστή διάγνωση.

Ο φόβος επανάληψης των κρίσεων οδηγεί συχνά στην εμφάνιση αγοραφοβίας. Ο ασθενής αποφεύγει μέρη με πολύ κόσμο, μέσα μεταφοράς, ουρές ή ακόμα και εξόδους από το σπίτι. Έτσι, η ζωή του περιορίζεται, με σημαντικές επιπτώσεις στην εργασία, την κοινωνική ζωή και τις σχέσεις του.

Η καλή είδηση είναι ότι σήμερα η πρόγνωση είναι εξαιρετικά θετική, χάρη στις σύγχρονες μορφές θεραπείας. Η φαρμακοθεραπεία με νεότερα αντικαταθλιπτικά σκευάσματα, σε συνδυασμό με γνωσιακή-συμπεριφορική ψυχοθεραπεία (CBT), προσφέρουν πολύ καλά αποτελέσματα. Επιπλέον, η ψυχοεκπαίδευση και η ευαισθητοποίηση του κοινού, μέσω κοινωνικών δικτύων και εκστρατειών ψυχικής υγείας, βοηθούν ώστε όλο και περισσότεροι άνθρωποι να αναζητούν έγκαιρα βοήθεια.
Η κρίση πανικού δεν είναι αδυναμία χαρακτήρα, αλλά μια θεραπεύσιμη ψυχική διαταραχή.
Με σωστή διάγνωση, κατάλληλη θεραπεία και υποστήριξη από τους κοντινούς του ανθρώπους, ο Βασίλης μπορεί να επιστρέψει στην καθημερινότητά του γρήγορα, χωρίς φόβο, με αυτοπεποίθηση και νέα επίγνωση του εαυτού του.

Ο Αχιλλέας Οικονόμου είναι ψυχίατρος.

Εμμανουήλ Παππά και Λυκούργου, Γρεβενά

2462024170