Ίσως και ένα από τα σημαντικότερα δώρα που μπορεί να προσφέρει ένας γονιός στο παιδί του είναι να το βοηθήσει να αναπτύξει την αυτοπεποίθηση του. Ιδίως την περίοδο που διανύουμε, η πίστη στον εαυτό μας και στις ικανότητες μας είναι η κινητήριος δύναμη για να δοκιμάζουμε καινούριες προκλήσεις στη ζωή και να εξελισσόμαστε ως άνθρωποι. Τα παιδιά καθημερινά βρίσκονται αντιμέτωπα με πολλές προκλήσεις όπως π.χ. μαθήματα, δημιουργία κοινωνικού κύκλου, αποδοχή, απόρριψη κλπ . Κάποιες φορές επιτυγχάνουν, κάποιες όμως όχι. Τι αντίκτυπο όμως μπορεί να έχει στην ψυχολογία του παιδιού και πώς επηρεάζει την αυτοπεποίθηση του;

Ως γονείς μπορούμε να κάνουμε πολλά για να βοηθήσουμε το παιδί μας να πιστεύει στον εαυτό του. Παρακάτω θα δούμε 12 χρήσιμες συμβουλές, που μπορούμε να εντάξουμε στην καθημερινότητα μας και στη σχέση μας με τα παιδιά.

1. Η προσπάθεια μετράει και όχι το αποτέλεσμα. Επιβραβεύουμε πάντα την προσπάθεια και ποτέ το αποτέλεσμα. Είτε πετύχει είτε όχι τον στόχο του, ως γονείς ή φροντιστές των παιδιών προσπαθούμε να επικεντρώνουμε την προσοχή μας και την κριτική μας στην προσπάθεια του. Δεν χρειάζεται να επαινούμε το παιδί μόνο στην επιτυχία του. Σημασία έχει το ταξίδι και όχι ο προορισμός. Με αυτό τον τρόπο το παιδί μαθαίνει να μην φοβάται την αποτυχία, η οποίας ας μην ξεχνάμε είναι και αυτή μέρος της ζωής.

2. Ενθαρρύνουμε τη σκληρή δουλειά. Είτε εξασκείται σε κάποιο άθλημα, είτε σε εργασίες σχολείου, το παιδί σας πρέπει να μάθει να κοπιάζει. Έτσι θα αισθανθεί περήφανο με το αποτέλεσμα όταν έρχεται. Πάντα φυσικά με μέτρο, χωρίς να φτάνουμε σε υπερβολές και καταπίεση του παιδιού.

3. Δίνουμε στο παιδί χώρο και χρόνο να λύσει το όποιο πρόβλημα διαχειρίζεται. Αν συνέχεια το βγάζουμε από τη δύσκολη θέση και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει, είτε είναι κάποια εργασία είτε κάποια κατάσταση, δεν θα καταφέρει να μάθει πώς βρίσκουμε μόνοι μας την άκρη. Όταν , λοιπόν το παιδί μας βρίσκεται σε μία τέτοια θέση, μπορούμε να κάνουμε διάλογο μαζί του, θέτοντας με τις εξής ερωτήσεις: «Ποια είναι η γνώμη σου;». «Έχεις κάποια ιδέα πάνω σε αυτό το θέμα;». «Τι αποτέλεσμα νομίζεις θα έχει αυτό;».

4. Aς αφήσουμε τα παιδιά να ζήσουν την παιδική τους ηλικία. Μην έχετε την προσδοκία από το παιδί σας ότι θα συμπεριφερθεί σαν ενήλικας. Αν το σπρώχνετε να μεγαλώσει πριν την ώρα του το αποτέλεσμα θα είναι να συγκρίνει τον εαυτό του με άτομα μεγαλύτερα. Αυτό είναι άδικο και θα το αποθαρρύνει καθώς δεν θα μπορέσει να το καταφέρει.

5. Καλλιεργούμε την περιέργεια. Πόσες φορές νιώθουμε ότι το παιδί, μας κουράζει με πολλές ερωτήσεις του;!! Όλα τα παιδιά ανακαλύπτοντας τον κόσμο, κάνουν ερωτήσεις προκειμένου να μάθουν όσο το δυνατόν περισσότερα. Ακόμα και αν δεν έχουμε απαντήσεις για όλα τα θέματα, δεν χρειάζεται να τα αποθαρρύνουμε από αυτή τους την τάση να ρωτάνε (ίσως είναι ένας τρόπος να μάθουμε και εμείς μαζί μ αυτά). Έρευνες μας έχουν δείξει, πώς τα παιδιά που ρωτάνε συνέχεια, έχουν καλύτερη σχολική απόδοση και ζητούν τη γνώση.

6. Ψάχνουμε για τα παιδιά μας νέες προκλήσεις. Ανοίγουμε συνεχώς και όσο περισσότερο μπορούμε το πεδίο των γνώσεων και των δεξιοτήτων τους. Με αυτό τον τρόπο τα βοηθάμε να αναπτύσσονται με αυτοπεποίθηση. Κάθε φορά που πετυχαίνουν ένα νέο στόχο –να μάθουν ποδήλατο χωρίς βοηθητικούς τροχούς, να λύσουν μία μαθηματική πράξη κ.α.- ανεβάζουν τον πήχη των προσδοκιών τους.

7. Αποφύγετε τις εξαιρέσεις. Μην ενδίδετε στην ειδική μεταχείριση των παιδιών, κατεβάζοντας τον πήχη για να τον περάσουν. Το να έχουν ίσες ευκαιρίες και ίσα δικαιώματα είναι θεμελιώδες για την αυτοπεποίθησή τους. Άλλωστε όπως αναφέραμε και η αποτυχία είναι μέσα στη ζωή.

8. Μην περιγράφετε την προσπάθεια τους με αρνητικά σχόλια. Ποτέ δεν μην μειώνουμε την προσπάθεια τους. Μπορούμε να κάνουμε θετικά σχόλια και να τα προτρέπουμε ώστε να τα πάνε καλύτερα. Η έκφραση της απογοήτευσης μας σε αυτά, το μόνο που θα προκαλέσει είναι παραίτηση των παιδιών από την προσπάθεια.Η γονική κριτική μηδενίζει το κίνητρο των παιδιών και τα βάζει σε μια διαδικασία διαρκούς αμφισβήτησης της αυτο-αξίας τους.

9. Τα λάθη είναι για να μαθαίνουμε, δείξτε το. Δεν χρειάζεται πάντα να δίνουμε εμείς τη λύση για όλα, αλλά δεν χρειάζεται να γεμίζουμε το παιδί μας με αρνητικά σχόλια και κηρύγματα. Αντί λοιπόν να δίνουμε στο πιάτο τη λύση, στεκόμαστε δίπλα στο παιδί και το υποστηρίζουμε (με ερωτήσεις, παραδείγματα κλπ.) ώστε να βρει τη λύση.

10. Δείξτε τους μέσα από το παράδειγμα σας. Μέχρι την εφηβεία τα παιδιά μας βλέπουν σαν τους ήρωες τους. Αξιοποιούμε αυτή την ευκαιρία για να τους δώσουμε ένα θετικό παράδειγμα στον τρόπο που αντιμετωπίζοουμε τη σκληρή δουλειά, την επιτυχία, την αποτυχία και τους άλλους ανθρώπους.

12. Όλοι οι γονείς ανησυχούμε για τα παιδιά μας και τι ποιο φυσιολογικό! Δεν χρειάζεται όμως τους το λέμε. Κάνοντας το δείχνουμε στο παιδί ότι δεν το εμπιστευόμαστε. Αν για παράδειγμα εκφράζουμε με λόγια ή με πράξεις ότι φοβόμαστε πώς το παιδί θα αποτύχει σε μία δοκιμασία, τότε το παιδί λαμβάνει το αρνητικό μήνυμα ότι οι περισσότερες πιθανότητες είναι να αποτύχει.

Οι παραπάνω συμβουλές συμβάλουν με την δική μας συμμετοχή στη καλλιέργεια αυτοπεποίθησης του παιδιού. Φυσικά, δεν πρέπει να ξεχνάμε πώς το κάθε παιδί είναι ξεχωριστό και μοναδικό. Για το λόγο αυτό ένα παιδί έχει την δική του ιδιοσυγκρασία και η σχέση μας με αυτό επηρεάζεται και από τον δικό του χαρακτήρα. Η αυτοπεποίθηση είναι ένα χαρακτηριστικό, που καλλιεργείται και πλάθεται κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης του μέχρι και την ενήλικη ζωή.

Ως γονείς-φροντιστές βέβαια θέλοντας να ενισχύσουμε την αυτοπεποίθηση του, χρειάζεται να έχουμε μία κοινή γραμμή συμπεριφοράς και στάσης απέναντι στο παιδί, μειώνοντας έτσι την πιθανότητα σύγχυσης και αποπροσανατολισμού του παιδιού μας από τους στόχους του. Aναμφισβήτητα, όμως, πέρα από όλες τις προαναφερθήσες τακτικές ο βασικός και καταλυτικός παράγοντας, που βοηθάει το παιδί μας να αναπτύξη της αυτοπεποίθηση του είναι η καθημερινή αγάπη και φροντίδα από τους γονείς. Εκφράστε με λόγια και πράξεις την αγάπη σας στο παιδί. Φυσικά, όταν καταλαβαίνουμε πώς υπάρχουν δυσκολίες και το παιδί μας ή εμείς οι ίδιοι νιώθουμε μπερδεμένοι, πάντα υπάρχει η επιλογή της συμβουλής και της υποστήριξης από κάποιον ειδικό.