Γράφει ο Γαστρεντερολόγος Κωνσταντίνος Φασούλας

 

Κάθε χρόνο, ο Μάρτιος είναι μήνας ενημέρωσης και δράσης για την πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου, νόσου που παρά τις αξιοσημείωτες προόδους στη φαρμακευτική και χειρουργική αντιμετώπιση εξακολουθεί να είναι συχνή και φονική. Σε αντίθεση όμως με άλλους τύπους καρκίνου, ο καρκίνος του παχέος εντέρου μπορεί να προληφθεί.

O καρκίνος του παχέος εντέρου με αριθμούς

v  Το 2020 ο καρκίνος του παχέος εντέρου ήταν παγκοσμίως η τρίτη συχνότερη διάγνωση καρκίνου με περίπου 2.000.000 νέες διαγνώσεις καθώς και η δεύτερη αιτία σχετιζόμενου με καρκίνο θανάτου.

v  Η νόσος απαντάται σαφώς συχνότερα σε αναπτυγμένες χώρες (Η.Π.Α. και κεντρική Ευρώπη με επίπτωση > 30/100000/έτος) και φαίνεται να σχετίζεται με το δυτικό τρόπο ζωής (παχυσαρκία, έλλειψη άσκησης, κάπνισμα, αλκοόλ, υπερκατανάλωση κρέατος). 20% των διαγνώσεων θα μπορούσαν να αποφευχθούν απλά και μόνο με την υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής.

v  Τις τελευταίες δεκαετίες παρατηρείται μια σταθερή ελάττωση της επίπτωσης και της θνητότητας της νόσου που αφορά τις μεγαλύτερες ηλικιακά ομάδες (>65 ετών).

v  Η παρατηρούμενη μείωση της επίπτωσης της νόσου αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στην εφαρμογή προγραμμάτων πρόληψης που καθιερώθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες. Από μελέτες παρατήρησης σε διάφορες χώρες βρέθηκε ότι η προληπτική κολονοσκόπηση μείωσε την επίπτωση της νόσου σε ποσοστά 31%-71% και τη θνητότητα κατά 65%-88%.

v  Αντίθετα, διαπιστώνεται αύξηση των νέων διαγνώσεων στις μικρότερες ηλικίες. Υπολογίζεται ότι το 2030, 1/10 καρκίνους παχέος εντέρου και 1/5 καρκίνους ορθού θα αφορούν άτομα < 50 ετών

v  Υπολογίζεται ότι όσοι γεννήθηκαν τη δεκαετία του 1990 έχουν διπλάσια πιθανότητα να νοσήσουν από καρκίνο του παχέος εντέρου και τετραπλάσια πιθανότητα να εμφανίσουν καρκίνο του ορθού σε σχέση με αυτούς που γεννήθηκαν τη δεκαετία του 1950.

v  Στο 20% των περιπτώσεων υπάρχει οικογενειακό ιστορικό καρκίνου παχέος εντέρου. Εδώ περιλαμβάνονται και κάποια σύνδρομα όπως η οικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση και το σύνδρομο Lynch όπου ο κίνδυνος εμφάνισης της νόσου φτάνει ως και το 100%.

v  Στο συχνότερο μονοπάτι καρκινογένεσης, χρειάζονται 10-15 χρόνια για να μετατραπεί ένας αδενωματώδης πολύποδας σε καρκίνο. Αυτό μας δίνει τη δυνατότητα να δράσουμε προληπτικά αφαιρώντας τις προκαρκινικές βλάβες.

v  Σύμφωνα με το Αμερικανικό Κέντρο ελέγχου και πρόληψης νοσημάτων (CDC) το ποσοστό των Αμερικανών 50-75 ετών που υποβλήθηκαν σε προληπτικό έλεγχο αυξήθηκε τη δεκαετία 2000-2010 από 42% σε 59%. Αν αυτό το ποσοστό φτάσει το 80%, μόνο στις Η.Π.Α. θα αποφευχθούν 280.000 νέες διαγνώσεις και 200.000 θάνατοι από καρκίνο παχέος εντέρου.

v  Οι αμερικανικές ογκολογικές επιστημονικές εταιρίες (American Cancer Society, U.S. Preventive Services Task Force, National Comprehencive Cancer Network) αλλά και το Αμερικανικό Κολλέγιο Γαστρεντερολογίας (American College of Gastroenterology) προτείνουν πλέον στις κατευθυντήριες οδηγίες τους την έναρξη του προληπτικού ελέγχου για τα άτομα μέσου κινδύνου στα 45 έτη αντί των 50 που ήταν μέχρι πρόσφατα, κάτι που αναμένεται να ενσωματωθεί στην κλινική πράξη.

v  Συγγενείς πρώτου βαθμού ατόμων που νόσησαν από καρκίνο παχέος εντέρου πρέπει να υποβληθούν στην πρώτη κολονοσκόπηση στην ηλικία των 40 ετών ή 10 χρόνια νωρίτερα από την εμφάνιση της νόσου στο συγγενή τους. Σε περίπτωση κληρονομικού συνδρόμου οι ενδοσκοπήσεις ξεκινουν πολύ νωρίτερα και τα μεσοδιαστήματα επιτήρησης είναι πολύ βραχύτερα.

Η κολονοσκόπηση είναι μια ασφαλής εξέταση που επιτρέπει την έγκαιρη διάγνωση της νόσου σε ασυμπτωματικό ακόμη στάδιο, αυξάνοντας κατακόρυφα τις πιθανότητες ίασης. Επιπλέον δίνει τη δυνατότητα ανίχνευσης και αφαίρεσης πολυπόδων, πρόδρομων βλαβών του καρκίνου με ανώδυνο και ασφαλή τρόπο.

Συμβουλευτείτε λοιπόν το γιατρό σας και προγραμματίστε την εξέταση. Ο καρκίνος του παχέος εντέρου μπορεί να προληφθεί.