Παρά τις επίμονες προσπάθειες πολιτικών φορέων της περιοχής μας , που εκφράζονται κατά καιρούς με ανακοινώσεις, διακηρύξεις, διαμαρτυρίες κ.α., η απόδοση στη τοπική κοινωνία των απαλλοτριωμένων εκτάσεων που κατέχει η ΔΕΗ και ιδιαίτερα αυτό που ονομάζεται ως «απαξιωμένα ορυχεία» ή «αποκατεστημένες περιοχές ορυχείων», φαντάζει όνειρο θερινής νυκτός ή αλλιώς πολιτικές εξαγγελίες χωρίς περιεχόμενο.
Η ανακοίνωση της ΔΕΗ της προηγούμενης εβδομάδας σχετικά με την εκδήλωση ενδιαφέροντος προς τους αγρότες των οικισμών που βρίσκονται πέριξ των ορυχείων για εκμίσθωση αγροτικών εκτάσεων ( 4.500 στρ.!) και μάλιστα σε «αποκατεστημένες περιοχές», επιβεβαιώνουν τη παραπάνω διαπίστωση.
Και δυστυχώς σ’ αυτή την πράξη, της επιπλέον νομιμοποίησης της κατοχής εκ μέρους της ΔΕΗ αυτών των εκτάσεων, συμμετέχει και η τοπική κοινωνία.
Οι αγρότες των περιοχών αυτών διεκδικούν τα τελευταία χρόνια την σύναψη μισθωτηρίων συμβολαίων με τη ΔΕΗ προκειμένου να νομιμοποιήσουν τις εκτάσεις που καλλιεργούσαν ή που καλλιεργούν, αποκλειστικά με χειμερινά σιτηρά και να έχουν τη δυνατότητα να δηλώσουν αυτές τις εκτάσεις στο Υπουργείο Γεωργίας.
Κι όλα αυτά για ελάχιστα χρήματα που δίνονται ως επιδοτήσεις, ή καλύτερα για την «Ενεργοποίηση δικαιωμάτων» όπως λέγεται. Γιατί διαφορετικά δεν έχει νόημα, για έναν που καλλιεργεί 500 ή 1.000 στρέμματα, να πάρει άλλα 30-40 στρ.(έως 50 λέει η προκήρυξη της ΔΕΗ) και να κάνει συνολικά 540 ή 1.040 τα καλλιεργούμενα στρέμματα της εκμετάλλευσης του.
Όπως και να έχει όμως, τίποτα δεν δικαιολογεί ότι ωφελούμενοι επ’ αυτή την ενέργεια της ΔΕΗ θα είναι οι παραγωγοί-καλλιεργητές, αφού γίνεται ξεκάθαρο από τη πρώτη παράγραφο της ανακοίνωσης ότι , η μίσθωση γίνεται «για λόγους εξυπηρέτησης των συμφερόντων της Επιχείρησης» (ΔΕΗ). Και η εξυπηρέτηση των συμφερόντων της ΔΕΗ δε πιστεύει κανείς ότι έχει αναφορά στις περίπου 70.000 ευρώ που θα εισπράξει από την ενοικίαση αυτών των εκτάσεων. Μήπως αυτά τα χρήματα θα διατεθούν στα νοσοκομεία της περιοχής ή για την εξάλειψη του φαινομένου της ατμοσφαιρικής ρύπανσης που ζουν οι κάτοικοι του λεκανοπεδίου αυτές τις μέρες; Εκείνο που ενδιαφέρει την επιχείρηση είναι η επιπλέον νομιμοποίηση της μόνιμης κατοχής!
Και το χειρότερο βέβαια είναι, ότι δεν είναι γνωστά εκ των προτέρων τα κριτήρια των δικαιούχων.
Που βρίσκεται η έννοια της «Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης» που επικαλείται η ΔΕΗ;
Πως αποδεικνύεται ότι οι εκτάσεις αυτές είναι «αποκατεστημένες περιοχές των ορυχείων»; Αρκεί μια ισοπέδωση για να θεωρηθεί μια έκταση ως «καλλιεργούμενη γεωργική γη» ;
Έχουν εκτελεστεί άραγε τα απαραίτητα έργα υποδομής (αγροτική οδοποιία, αρδευτικές συνθήκες κ.α.), ώστε να θεωρούνται ως αποκατεστημένες αυτές οι εκτάσεις;
Με ποιο καλλιεργητικό σχέδιο μπορούν αυτές να αξιοποιηθούν;
Σε καμιά περίπτωση η τοπική κοινωνία και οι θεσμοθετημένοι φορείς της περιοχής δε πρέπει να κάνουν αποδεκτό, ότι η κατοχή κατά πλήρη κυριότητα αυτών των εκτάσεων ανήκει πλέον αποκλειστικά στη ΔΕΗ.
Μήπως θα ήταν καλύτερο να γίνει η περιβόητη «Τράπεζα γης», με πρωτοβουλία και την ευθύνη ίσως της αιρετής περιφέρειας που θα μπορεί να διαχειρίζεται μαζί με αυτές τις εκτάσεις και τις άλλες για τις οποίες έτσι κι αλλιώς έχει την ευθύνη από το νόμο; Εξάλλου η περιφέρεια διαθέτει τις απαραίτητες δομές, την επιστημονική στελέχωση, την εμπειρία και τη βούληση για ενίσχυση και προώθηση του πρωτογενή τομέα. Θα ήταν ένα πρωτοπόρο-πιλοτικό σχέδιο διαχείρισης, παράδειγμα για εφαρμογή και σε άλλες περιοχές της χώρας.
Μόνο έτσι θα μπορούσε να καταρτιστεί ένα πλήρες αναπτυξιακό σχέδιο διαχείρισης που θα περιελάμβανε:
 Αρχικά την οργάνωση των αγροτών-δικαιούχων
 Καλλιεργητικό σχέδιο που θα έπαιρνε υπόψη τις τάσεις της αγοράς και τις προτεραιότητες της νέας ΚΑΠ και τις εδαφοκλιματικές συνθήκες της περιοχής
 Εδαφολογικές αναλύσεις των καλλιεργούμενων εδαφών
 Εκτέλεση των απαιτούμενων έργων υποδομής
 Καθορισμού μητρώου δικαιούχων με προτεραιότητα, Νέους Αγρότες, ανέργους, μικροκαλλιεργητές κ.α., με σαφή κριτήρια επιλογής.
Για ένα τέτοιο σχέδιο εξάλλου κάνει αναφορά και το πρόσφατο περιφερειακό πλαίσιο χωροταξικού σχεδιασμού και αειφόρου ανάπτυξης της Δυτικής Μακεδονίας, το οποίο προτείνει την εκπόνηση «Στρατηγικού σχεδίου για την αποκατάσταση και επανάχρηση των εξοφλημένων λιγνιτικών πεδίων». Ας ελπίζουμε να υπάρξει θετική έκβαση και στη δικαστική εμπλοκή που βρίσκεται σε εξέλιξη, για το καλό του τόπου και των τοπικών κοινωνιών.

Μιμίκος Κώστας
Μέλος της Ν.Ε. ΣΥΡΙΖΑ Κοζάνης