Νωρίς το πρωί της 10ης Ιουνίου του 1944 ο λοχαγός των SS, F. Laufenbach, έλαβε διαταγή για μετακίνηση του λόχου που είχε υπό τις διαταγές του, από τη Λειβαδιά προς το Δίστομο και την ευρύτερη περιοχή του «Βουνού των Μουσών», με στόχο την εξολόθρευση των ανταρτών. Οι Γερμανοί αδυνατώντας να εντοπίσουν τους αντάρτες εισέβαλαν στο Δίστομο και απέσπασαν τις πληροφορίες που ζητούσαν. Σύντομα έπεσαν σε ενέδρα του ΕΛΑΣ και αναγκάστηκαν…

να υποχωρήσουν επιστρέφοντας στο χωριό για αντεκδίκηση. Αργά το βράδυ σχεδόν όλος ο άμαχος πληθυσμός ήταν νεκρός.

Ποια η σημασία της μνήμης σήμερα; Το ζήτημα είναι αν εκτελέστηκαν ή όχι οι διαταγές; Αν εκτελέστηκαν κατά παράβαση του δικαίου του πολέμου; Η σημασία της μνήμης έχει να κάνει με την αποφυγή παρόμοιων αποτρόπαιων εγκλημάτων στο μέλλον. Ο φόβος της νύχτας στο Βουνό των Μουσών ανάγκασε τους Γερμανούς σε προσωρινή αποχώρηση. Έτσι γλίτωσαν όσοι σήμερα φέρουν το σημάδι εκείνης της κολασμένης μέρας. 
Το αποτρόπαιο έγκλημα το έκρινε η διεθνής νομολογία. Ωστόσο η τελευταία απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης στις 3 Φεβρουαρίου του 2012, ανέδειξε τα αδύνατα σημεία της ελληνικής παρέμβασης ενώ το Δικαστήριο έκλεισε οριστικά το ζήτημα των πολεμικών αποζημιώσεων στην Ευρωπαϊκή ήπειρο, αλλά και διεθνώς.
Το αποτέλεσμα ήταν να επιστρέψει η υπόθεση μεταξύ Ελλάδος- Γερμανίας και πάλι στο πολιτικό επίπεδο, από το νομικό, ένα επίπεδο τα περιθώρια του οποίου είναι πλέον πολύ στενά.
Από τα μνημονεύματα του Αργύρη Σφοντούρη, ενός από τους επιζήσαντες εκείνης της μοιραίας εξόντωσης, κρατώ αυτό: «Σε ηλικία 25-26 ετών σταμάτησα να μισώ. Τότε κατάλαβα ότι το μίσος καταστρέφει εμένα και δεν ενοχλεί κανέναν Γερμανό. Όσο δίκαιο και να είναι το μίσος, δεν είναι ο τρόπος που θα φέρει κάτι καλύτερο. Δεν είναι ο τρόπος που θα με έκανε να ξεπεράσω όσα έζησα. Η συμφιλίωση είναι η μόνη λύση. Αυτό είναι το μήνυμα μου στους ανθρώπους». 
Ο ελληνικός λαός δεν μισεί. Ωστόσο θεωρώ πως είναι χρέος όλοu του πολιτικού κόσμου της Ελλάδας ενωμένος να διεκδικήσει με κάθε τρόπο τις αποζημιώσεις για το Δίστομο. Πάνω από όλα ως μια ηθική δικαίωση. Όπως επίσης είναι και χρέος του Γερμανικού κράτους να ανταποκριθεί και να καταβάλει τις αποζημιώσεις, διότι αυτό που μας ενώνει είναι η συγχώρεση του λάθους και η παραδοχή του.

 

 

   Ευάγγελος Σημανδράκος.

 

   Αντιπεριφερειάρχης ΠΕ Γρεβενών