1.Στρατιωτικό νοσοκομείο

2.Κισλάς-Κουσλάς-Στρατώνας

3.Κυβερνητικό κτίριο.

Με τη Σύμβαση-Συμφωνία της Κωνσταντινούπολης Μάη-Ιούνη 1881, συνέχεια και συνέπεια του Συνεδρίου Βερολίνου Ιούνη 1878 των Μεγάλων Δυνάμεων, η Θεσσαλία πλην της Ελασσόνας και τμήμα της Άρτας ενσωματώθηκαν στο ελληνικό κράτος. Τα σύνορα Ελλάδας και Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ακολουθούν τη γραμμή Παγασητικού και Αμβρακικού. Στην περιοχή μας προσδιορίζονται…Μελούνα-Οξυά-Μαυρέλι-Ασπροκκλησιά… Η Δεσκάτη βρίσκεται τώρα στην παραμεθόριο και στο στρατηγικής σημασίας δρόμο προς Σέρβια-Κοζάνη. Εγκαθίστανται για πρώτη φορά στρατιωτικές δυνάμεις, που έφτασανκαι μεραρχία το 1897, για την επάνδρωση φυλακίων, τον έλεγχο των συνόρων κ.ο.κ. Επίσης διοικητικές, αστυνομικές, δικαστικές αρχές και οικογένειες αξιωματούχων. Στη δυτική πλευρά του χωριού δημιούργησαν τις αναγκαίες υποδομές, όπως στρατώνα, νοσοκομείο, τζαμί, αποθήκες, πεδίο βολής και ασκήσεων κ.τ.λ. υλοτομώντας το ελατόδασος Δ και Β, βαλανιδιάς στους Γκέγκηδες.

Το 1904 κτίστηκε νέος υπερμεγέθης στρατώνας, του οποίου τα εγκαίνια έγιναν τον Αύγουστο. Ενδιαφέρουσα αναφορά και ανταπόκριση έχει η εφημερίδα Αλήθεια της Θεσσαλονίκης στο φύλλο της 191/11-09-1904. (βλ. άρθρο του Κ.Β.Σπανού στα Νέα Δεσκάτης φ313/2011).

Μετά την απελευθέρωση της Δεσκάτης 7/10/1912 τα κτίσματα αυτά καταστράφηκαν όπως κι ένα τζαμί προς την πλευρά του ρέματος. Κάποια ερείπια του στρατώνα του 1904 σώζονται μέχρι και σήμερα.

Το ελληνικό δημόσιο, που απέκτησε την κυριότητα της οθωμανικής περιουσίας, πώλησε δια της Υπηρεσίας Δημοσίων Κτισμάτωνένα μεγάλο μέρος τους-στα Ν- στο Ζήση Παπατσάνη του Δημητρίου και Αικατερίνης Πλατσατούρα(1902-1946). Το 1939 αξιόλογο τμήμα μεταπώλησε στην Ευτέρπη Γ.Ραμίδη(1901-) χήρα ΚίτσιουΜπρόβα του Δημητρίου και Μαρίας Πνευματικού από Αγριελιά(16/12/1884-25/11/1936).

Σήμερα οι τοποθεσίες Κουσλάς, Νισιάνια στα Ισιώματα, μας υπενθυμίζουν την εποχή εκείνη.

Ο AbdulhamidII(1842-1918)υπήρξε σουλτάνος και χαλίφης της οθωμανικής αυτοκρατορίας στο διάστημα 31/08/1876-26/04/1909.

Ανήκουν στη Βιβλιοθήκη UniversitesiIstanbul, από το αντίστοιχο αρχείο για το σουλτάνο και την ενότητα Πόλεις, φυλάκια και αστυνομικοί σταθμοί στα ελληνικά σύνορα.

Παραχωρήθηκαν 30/05/2020 ευγενικά και με ανιδιοτέλεια από το Λαρισαίο Αχιλλέα Καλτσά, βιβλιοπώλη, ιστορικό ερευνητή/μελετητή και συλλέκτη φωτογραφιών, μετά την ενημέρωσή μου από τον φυσικό καθηγητή Δημήτρη Ζ. Σδούκο, εγγονό του πλήρως συνονόματου Δεσκατιώτη που-δεκαετία του 1920- παντρεύτηκε στην Αγιά Βόλου, εργάστηκε και έζησε στη Λάρισα….

 

Επιμέλεια-παρουσία

Δημήτριος Ευθ. Γαλάνης