Θυσίες του λαού του Δήμου Δεσκάτης στο αντιφασιστικό έπος του 1940-1941
Α. ΔΕΣΚΑΤΗΣ
-Γαβριάς Χρήστος του Ιωάννου (1874) και της Χρυσούλας Κ. Μολόχα
Γεννήθηκε 1919 και τέλειωσε την ΣΤ’ Δημοτικού 1932-1933
Σε πολυμελή οικογένεια είχε αδέλφια, Ιωάννα (1901-1954) συζ. Κων/νου Τσιουτσιούμη, Κων/νος (1907-1979),Βασίλης (1912- ), Όλγα ( ) β’ συζ. Κουτούλα Ιωάννη, Ανδρέας (1917-1992) και Δημήτριος – Μίκας (1921- Τασκένδη)
Κατατάχτηκε κληρωτός 1/3/1940 στο Β’ Τάγμα Μηχανικού Λάρισας.
Στις 21/10/1940 μετατέθηκε Β’ λόχο Διαβιβάσεων
Κατά μαρτυρία συμπολεμιστή του (Ν.Χ.Π.) σκοτώθηκε στην περιοχή Πυργού Κορυτσάς το 1941.
-Ζαγκανίκας Ιωάννης του Δημητρίου και Ελένης
Γεννήθηκε 1909, με γραμματικές γνώσεις Β’ Δημοτικού
Αδέλφια του:
Κων/νος (1903- ) και Χρήστος (1907-1957)
Παντρεμένος με την Ευαγγελία Τζιώλα του Γεωργίου και Χρυσούλας (1915-1984), είχε παιδιά:
Ελένη (1935-23/12/2002) συζ. Κων/νου Ζιανού του Παναγιώτη και Άννας Δρομπούρα (1930- ), Γεώργιο (1936-28/2/2018 ) και Χρυσούλα (1938- ).
Υπηρέτησε τη στρατιωτική θητεία (7/3/1930-7/5/1931)
Κατατάχθηκε 4/10/1940 έφεδρος του 27ου ΣΠ και πήρε μέρος στον ελληνοϊταλικό πόλεμο.
Το Μεγάλο Σάββατο 19/4/1941, παρασύρθηκε από τα νερά του Αλιάκμονα στο χωριό Τορνίκι – Παναγιά Γρεβενών, μαζί μ’ άλλους 4 συμπατριώτες συναγωνιστές του, στην επιδίωξη να βρεθούν με τους δικούς τους, το Πάσχα, μετά την κατάρρευση του μετώπου και την υποχώρηση του ελληνικού στρατού.
Μετά θάνατον προάχτηκε σε δεκανέα.
-Ζιαγκλιαβός (Γάκης) Γεώργιος του Κων/νου (του Γεωργίου -1890) και της Χρυσούλας. Γεννημένος 1918
Αδέλφια του:Σοφία (1913-30/5/1999) συζ. Αθανασίου Κόκα (1912-7/7/1999) και Νικόλαος (1924-11/2/2018 )
Υπηρετώντας τη στρατιωτική του θητεία κατά τον ελληνοϊταλικό πόλεμο, σκοτώθηκε πάνω στο πολυβόλο του στο ύψωμα Γκούρι Τοπιτ Κάμιας (Μνήμα Γραίας) Αλβανία στο α’ δεκαήμερο Απρίλη 1941 (4-4-1941;), σύμφωνα με μαρτυρίες συμπατριωτών συμπολεμιστών του στο 27ο ΣΠ. To 27ο Σ.Π στις 4/4/1941 επιχειρούσε για την κατάληψη του ορεινού συγκροτήματος Γκούρι Τοπίτ-Μνήματος Γραίας και είχε απώλειες. Την επόμενη 5/4/1941 δέχτηκε σφοδρό αεροπορικό βομβαρδισμό στο Γκούρι Τοπίτ και είχε τουλάχιστον 18 νεκρούς.
-Κούπας Γεώργιος του Νικολάου και της Ευαγγελίας Γ. Τσιλινίκου
Γεννήθηκε το 1916
Αδέλφια του:Ο Κώστας (1918- 2015 ), η Δέσποινα (1921- ) συζ. Ιωάννου Ρουκά και ο Ιωάννης (1923,ΕΛΑΣίτης, σκοτώθηκε ΔΣΕ, Νάουσα, Γενάρη 1949).
Ήταν αρραβωνιασμένος με την Αναστασία Σωτήρη (Τσεκούρα) του Γεωργίου και Ευαγγελίας (1918-20/7/2001)
Κληρωτός από αναβολή, στο διάστημα (1/4/1938-10/1/1940), νοσοκόμος στο 27ο ΣΠ
Επιστρατεύθηκε 4/10/1940, έφεδρος 27ου ΣΠ
Έχασε τη ζωή του 19/4/1941, στον Αλιάκμονα ποταμό στο χωριό Τορνίκι.
Μετά θάνατον προάχτηκε σε δεκανέα.
-Λάγιος Χρήστος του Κων/νου και Μαρίας Παπατέγου (Νταβέλη)
Γεννήθηκε το 1916 και ήταν απόφοιτος του Δημοτικού
Τα μεγαλύτερα αδέλφια του Δημήτριος και Ιωάννα πέθαναν σε μικρή ηλικία. Έζησε η Ελένη (1914/1915-2005/7) σύζυγος Ιωάννου Λάμαρη (Παλτούκα) του Αθανασίου και Πηνελόπης, Λεσκοβίκη (1915-1988)
Κληρωτός 27ου ΣΠ από 22/3/1937 υπηρέτησε τη θητεία του.
Από 4/10/1941 έφεδρος του 27ου ΣΠ, πνίγηκε κι αυτός 19/4/1941
-Λάμαρης Ευθύμιος Γεωργίου και Ιωάννας
Γεννημένος 1917
Είχε αδέλφια του:
α) Χρήστος (1919- ) κανονικό
β) ετεροθαλή: Ελένη συζ. Ιωάννου Γκόλια, Νίκος, Βασίλης (1933- ), Θεόδωρος (1936- ) και Κων/νος (1939- ).
Στις 13/4/1939 στρατεύτηκε στο 27ο ΣΠ από αναβολή. 12/12/1939 μετατέθηκε στο XIV Συνοριακό Τομέα
Με την επίθεση των Γερμανών, σκοτώθηκε στις 8/4/1941 στο συγκρότημα Μ υπηρετώντας στο 2ο λόχο του οχυρού Εχίνος.
Μετά θάνατον προάχτηκε δεκανέας. Το 31 ΣΠ έχει αναγείρει μνημείο.
-Παπαντώνης Γεώργιος του Ιωάννου [του Γεωργίου και Σταματίας Κολονίτσιου (1880-1947/8)] και της Μαρίας Γκούντα.
Γεννημένος το 1914.
Είχε αδέλφια:Χρυσούλα (1911-2005) συζ. Γεωργίου Ζδράγκα, Ζήση (1907-1971)και Ευαγγελία (1917-25/5/1992) συζ. Δημητρίου Τζιαφέτα.
Παντρεύτηκε την Όλγα Σακαβάρα του Νικολάου και Ευφροσύνης (1917-10/4/1997), απέκτησαν τους Ιωάννη (10/2/1939) και Γεώργιο (26/6/1941).
Κατατάχθηκε 5/5/1935 στο 27ο ΣΠ και στη συνέχεια σε Τάγμα Ευζώνων
Έφεδρος, πάλι του 27ου ΣΠ, από 4/10/1940(έπειτα του 53ου Σ.Π;) παρασύρθηκε με τους άλλους 4 Δεσκατιώτες στις 19/4/1941 από τα φουσκωμένα νερά του Αλιάκμονα.
-Σταμούλης Λάμπρος του Δημητρίου και Μαρίας
Γεννημένος 1904 στο Γήλοφο Δεσκάτης
Αδέλφια του:Ιωάννης, Χρήστος, Κων/νος (1906-1981),Παύλος και Βασιλική.
Κληρωτός 1/5/1924 στο 5ο ΣΠ. Απολύθηκε 1/5/1926 από 3η Πυροβολαρχία 9ου Συντάγματος Ορειβατικού Πυροβολικού.
Παντρεμένος το 1928 με την Αναστασία Κων/νου Κοτσίρα (1905-15/2/1985)
Απέκτησαν, Αλέξανδρο (1929- ), Δημήτριο (1932- ),Γεώργιο (1934- ) και Ηρακλή (1939- ).
Επιστρατεύτηκε κατά τον ελληνοϊταλικό πόλεμο κι έχασε τη ζωή του από αρρώστια.
-Τσαγκανάκης Γεώργιος του Ζήση
Γεννήθηκε στην Παρασκευή Δεσκάτης Γρεβενών το 1906. Στρατιώτης του 53ου ΣΠ. Πέθανε από πολεμικό τραύμα στο Β’ Στρατιωτικό Νοσοκομείο Αθηνών 9/9/1941.
Αγώνες και νεκροί 1940-1945, ΓΕΣ/ΔΙΣ 1990, σελ. 467.
-Φίλιος Γεώργιος του Δημητρίου και Βασιλικής
Γεννήθηκε το 1918 και τελείωσε το Δημοτικό
Αδέλφια του:Βασίλης (1927- ), Αλέκος (1931-2005), Χρήστος (1937-2000), Ιωάννης (Νάκας) και Αικατερίνη (1919-31/12/1976) συζ. Ευσταθίου Κ. Δρομπούρα (1914 ή 1910-1956).
Οπλίτης του 27ου ΣΠ (13/4/1939-13/12/1939)
Επιστρατευμένος έφεδρος του 27ου ΣΠ την 4/10/1940 χάθηκε το Μεγάλο Σάββατο 19/4/1941 στον Αλιάκμονα.
Μετά θάνατον προάχτηκε σε δεκανέα.
Β.ΚΑΡΠΕΡΟΥ
-Κοσκερίδης Θεολόγος του Ευσταθίου.
Γεννήθηκε το 1910.Στρατιώτης του 27ου ΣΠ. Έπεσε στο ύψωμα 1548 ( Μόραβα) στις 28/11/1940.
-Χριστοδούλου Βάιος του Κων/νου.
Στο Καρπερό 1894. Στρατιώτης του 27ου ΣΠ. Έπεσε στο ύψωμα 1876 (Μνήμα Γραίας Κάμιας) στις 4/4/1941 στην επιχείρηση του 27ου για την κατάληψη του ορεινού συγκροτήματος Γκούρι Τόπιτ-Μνήματος Γραίας.
Γ.ΚΑΤΑΚΑΛΗΣ
-Παπάρας Δημήτριος του Αποστόλου
Το 1913 στην Κατάκαλη. Του 27ου Σ.Π. Έπεσε στο ύψωμα 1548 (Μοράβας) στις 21/11/1940 πριν την κατάληψη Κορυτσάς. (Του 3ου λόχου στο ύψωμα Μπίγκλα).
Δ. ΤΡΙΚΟΚΚΙΑΣ
-Ντούμας Στέργιος του Γεωργίου
Γεννήθηκε 1915. Στρατιώτης του 27ου ΣΠ. Σκοτώθηκε στο Κοξαίν(Μόροβα) 16/11/1940.
-Σιούτας Γεώργιος του Ευθυμίου και Κυριακής
Γεννήθηκε 1912. Παντρεμένος με την Πανάγιω Θεοδ. Μάνου(1911-). Παιδιά τους, Σωτήριος(1937-24/1/1962) και Στεργιανή (1940-).
Στρατιώτης του 27ου ΣΠ. Σκοτώθηκε στο ύψωμα 1886(Κάμιας) 4/4/1941 για την κατάληψη του ορεινού συγκροτήματος Γκούρι Τοπίτ-Μνήματος Γραίας
Αξιοποιήθηκαν στρατιωτικές πηγές, δημοτολόγια και μαρτυρίες Δεσκατιωτών.
Επιμέλεια-παρουσίαση
Δημήτριος Ευθ. Γαλάνης