Η Ανάλυση στο Αγροτικό Ζήτημα της Δυτικής Μακεδονίας, από τον Αντιπεριφερειάρχη Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Λάμπρο Χατζηζήση
Μεγάλη η ευθύνη της εισήγησης και της τοποθέτησης για το αγροτικό θέμα στην Περιφέρειά μας δεδομένων των υπαρκτών προβλημάτων στο Πανελλήνιο αλλά και σε συνδυασμό της ιδιαίτερης κατάστασης της περιφέρειάς μας στο πλαίσιο της απολιγνιτοποίησης που μας καθιστά ως Περιφέρεια πολυδιάστατη περίπτωση πολλαπλής κατάστασης εκτάκτου ανάγκης.
Ο πληθυσμός της Δυτικής Μακεδονίας είναι αμιγώς γεωργοκτηνοτροφικός. Ο πιο μεγάλος εργοδότης της Δυτικής Μακεδονίας είναι οι γεωργοκτηνοτρόφοι αφού το σύνολο των οικονομικών δράσεων έχουν άμεση ή έμμεση σχέση με την αγροδιατροφή. Έχουμε 22000 δηλώσεις ΟΣΔΕ. Ο ρόλος της αγροδιατροφής λαμβανομένου υπόψη όλα τα δεδομένα και από άποψη αναγκαιότητας και από άποψη ανάπτυξης καλείται και είναι πλέον πρωταγωνιστικός.
Όλα τα γεωργοκτηνοτροφικά προϊόντα είτε ως έχουν είτε μετά από επεξεργασία καταλήγουν σε ανθρώπινη τροφή.
Τις προηγούμενες μέρες διερχόμενος από τις συγκεντρώσεις των παραγωγών και συζητώντας μαζί τους αλλά και από την έλευση των παραγωγών στην περιφέρεια την προηγούμενη Τρίτη μαζί με τα τρακτερ και την συζήτηση μαζί τους επιβεβαιώθηκε η ύπαρξη αγροτικού ζητήματος που μάλλον είναι πιο μεγάλο από ότι φαίνεται και εγκυμονεί κινδύνους πιο μεγάλους που όλο και περισσότερο απειλούν αν δεν γίνουν δράσεις γρήγορες, γενναίες και στοχευμένες.
Η συζήτηση στο Περιφερειακό Συμβούλιο λοιπόν σήμερα για τα αγροτικά ζητήματα είναι κομβική και μεγίστης σημασίας. Θα πρέπει να λειτουργήσουμε έτσι ώστε να συνδράμουμε στο να αποφύγουμε τον κίνδυνο της έλλειψης τροφίμων. Γιατί αυτός είναι ο κίνδυνος και είναι πολύ κοντά μας διότι η καλλιέργεια με στόχο την παραγωγή γεωργοκτηνοτροφικών προϊόντων σήμερα είναι ασύμφορη. Η διαπίστωση αυτή είναι βεβαίως απλή και οφθαλμοφανέστατη αλλά αποδεικνύεται και τεκμηριώνεται και με κάθε επιστημονικό οικονομικό εργαλείο οικονομικής ανάλυσης.
Το πετρέλαιο σε σύγκριση με πέρυσι έχει μια αύξηση της τάξης του 40%, η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος υπερδιπλασιάστηκε και στα αγροτικά εφόδια έχουμε αυξήσεις κάποιες των οποίων ξεπερνούν και το ποσοστό του 200%. Οι αντίστοιχες αυξήσεις στην τιμή πώλησης των αγροτικών εφοδίων είναι αφενός δυσανάλογες δηλαδή πιο μικρές και αφετέρου δύσκολα αφομοιώνονται στην αγορά αφού η αγοραστική της δύναμη είναι περιορισμένη και δεν μπορεί.
Αγαπητοί συνάδελφοι
Βασική αρχή στην Αγροτική Οικονομία είναι η αμοιβή των συντελεστών παραγωγής. Του εδάφους της εργασίας και του κεφαλαίου.
Επί τω πρακτέω τώρα Πρωταρχικό κίνητρο σύμφωνα με τις Αρχές Αγροτικής Οικονομίας για την αξιοποίηση των συντελεστών παραγωγής της εργασίας και του εδάφους είναι τουλάχιστον η αμοιβή τους και στη συνέχεια το κέρδος. Εξαιτίας της ακρίβειας δεν υφίστανται , δεν υφίσταται ούτε η αμοιβή στην εργασία , ούτε η αμοιβή στους υπόλοιπους συντελεστές παραγωγής ούτε βεβαίως και το κέρδος. Όσον αφορά το κεφάλαιο δεν υπάρχει και η πρόσβαση σε αυτό μέσο δανειοληπτικών διαδικασιών είναι πολύ δύσκολη ως αδύνατη.
Η δύσκολη σημερινή κατάσταση επιβεβαιώνεται στην πράξη από τις άδειες αποθήκες των αγροτικών προϊόντων. Η οικονομική δυσχέρεια των παραγωγών αποδεικνύεται από το ότι πλέον λιγοστά είναι τα σιτάρια, τα καλαμπόκια, τα τριφύλλια. Λιγοστά και τα αποθέματα τυριών κρεάτων και γενικά τροφίμων γεωργοκτηνοτροφικής προέλευσης. Έχουν πουληθεί ή σφαγιαστεί αρκετά αιγοπρόβατα, πολλές αγελάδοτροφικές εκμεταλλεύσεις μετατρέπονται από γαλακτοπαραγωγικές σε αγελέας μορφής κατακρημνίζοντας όλους τους δείκτες παραγωγικότητας. Τα παραπάνω επιβεβαιώνονται και από τους δείκτες του αγροτικού ισοζυγίου εισαγωγών -εξαγωγών της χώρας που ενώ κατά τη διάρκεια της πανδημίας με κλειστή την εστίαση είχαν βελτιωθεί κατά πολύ σήμερα είναι ήδη ανησυχητικοί. Οι άδειες αποθήκες αποτελούν και αυτές λόγο ακρίβειας και μη ομαλής λειτουργίας της ίδιας της αγοράς που σε πολλές περιπτώσεις λίαν επιεικώς μπορείς να πεις ότι λειτουργεί αλλοπρόσαλλά. Απειλείται έτσι και ο τελικός καταναλωτής που με όρους αστάθειας απλώνει το χέρι στο ράφι για να αγοράσει τα υπερτιμημένα από την έλλειψη και το υψηλό κόστος παραγωγής προϊόντα. Ο φαύλος αυτός κύκλος επιβεβαιώνει και μεγαλώνει τον κίνδυνο που προανέφερα. Ο εν λόγω κίνδυνος μεγαλώνει ακόμα περισσότερο και από την άναρχη εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στο σύνολο της παραγωγικής καλλιεργήσιμης γης. Το σχόλιό μου εδώ είναι ότι πρωταρχικός στόχος χρήσης της αγροτικής γης είναι η καλλιέργειά της και η παραγωγή τροφίμων. Οποιαδήποτε άλλη χρήση δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή. Υπάρχουν πολλά μέρη που μπορούν να εγκατασταθούν φωτοβολταϊκά και που δεν ενοχλούν κανέναν και που συντελούν στην φιλοπεριβαλλοντική πράσινη ανάπτυξη και που απομακρύνουν τον κίνδυνο της επισιτιστικής ανεπάρκειας που είναι μπροστά μας. Από όλα τα παραπάνω τεκμέρεται ότι έχομε υποχρέωση πρωτίστως ανθρώπινη και στη συνέχεια πολιτική να φτιάξουμε την παραγωγή μας. Να γεμίσουμε δηλαδή τις αποθήκες των τροφίμων.
Αγαπητοί παραγωγοί της Δυτικής Μακεδονίας αναφερόμενος σε εσάς από αυτό εδώ το βήμα θέλω να σημειώσω τις δικές σας ευθύνες και υποχρεώσεις. Έχουν να κάνουν με την οργάνωσή σας με όρους επαγγελματισμού και δημιουργιών οικονομιών μεγέθους σε ομάδες παραγωγών και σε συνεταιρισμούς. Έτσι θα τύχουμε πολύ καλύτερη επιλεξιμότητα στο σύνολο των προγραμμάτων , έτσι θα ανταγωνιστούμε την διεθνή αγορά έτσι θα μεταφέρουμε τη Δυτική μας Μακεδονία μέσο όλων της των προϊόντων της στο τραπέζι του διεθνούς καταναλωτή. Ξέρετε πολύ καλά ότι η Περιφερειακή αρχή ενθαρρύνει και στηρίζει τα συλλογικά σχήματα . Ανταποκριθήτε λοιπόν και εσείς με πράξεις προς αυτήν την κατεύθυνση.
Αγαπητοί παραγωγοί της Δυτικής Μακεδονίας θέλω να σας βεβαιώσω ότι η νυν Περιφερειακή Αρχή τα αγροτικά θέματα τα έχει πολύ ψηλά. Αποτελούν προτεραιότητα. Σας υπενθυμίζω ότι στο Περιφερειακό Συμβούλιο στις 14-2-2020 , πριν την πανδημία φέραμε και συζητήσαμε στο Π.Σ. το στρατηγικό σχεδιασμό του πρωτογενή τομέα της Περιφέρειάς μας με εισήγηση του κ. Άμπα. Ήταν τότε που οι συνάδελφοι της αντιπολίτευσης αποχώρησαν από την αίθουσα και περιφρόνησαν ουσιαστικά τα αγροτικά ζητήματα που ήταν στην ημερήσια διάταξη. Επιτρέψτε με να αναφέρω όσον αφορά εμένα την μεγάλη στενοχώρια εκείνης της μέρας που ανεξίτηλα έχει χαρακτεί στη μνήμη μου.
Από τότε και στο πλαίσιο του στρατηγικού σχεδιασμού δώσαμε έμφαση στον αγροτικό τομέα και
Η Περιφέρειά μας στοχεύοντας στη θεμελίωση ενός σύγχρονου παραγωγικού μοντέλου εναρμονισμένο στα διεθνή πρότυπα και δεδομένα , στεκούμενη δίπλα στον γεωργοκτηνοτρόφο
– δίνει έμφαση στην οργάνωση και στη σωστή λειτουργία των ΤΟΕΒ, έκανε την πρώτη ενεργειακή κοινότητα με στόχο την μείωση του κόστους παραγωγής της ενέργειας που είναι μείζον και διαχρονικό και επίκαιρο συνεχώς ζήτημα.
-Προωθεί τους αναδασμούς σε όλη την Περιφέρεια δεδομένου ότι οι αναδασμοί αποτελούν καλλιεργητική προϋπόθεση
-Συντηρεί τα αρδευτικά δίκτυα σε όλη την Περιφέρεια με το συνολικό ποσό των 43εκ.ευρώ
-Μελετά την δημιουργία νέων φραγμάτων σε όλη την Περιφέρεια
– Προωθεί τα μεγάλα και τα μικρότερα εγγειοβελτιωτικά έργα και στους τέσσερις νομούς.
-Προωθεί το μεγάλο έργο της Αγροτικής Οδοποιίας σε όλη την Περιφέρεια με στόχο την ασφαλή γρήγορη και εύκολη πρόσβαση στις γεωργοκτηνοτροφικές εγκαταστάσεις με το συνολικό ποσό των 37,5εκ. ευρω.
– Υποστηρίζει το πρόγραμμα εξηλεκτρισμού των γεωργοκτηνοτροφικών εγκαταστάσεων που δεν έχουν ρεύμα και που δυστυχώς ακόμα και σήμερα υπάρχουν.
-Υποστηρίζουμε στα συλλογικά σχήματα τις δομές και τους μηχανισμούς περιβαλλοντικής αποτύπωσης σε όλη την αλυσίδα παραγωγής και της αποτύπωσης του νερού ώστε να πορευθούμε στο πρασίνισμα της γεωργίας μας έγκαιρα , γρήγορα και σωστά.
– Φροντίζει κάτω από αγαστές συνθήκες υποστήριξης και συνεργασίας με τις υπηρεσίες μας την προώθηση προγραμμάτων του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης όπως των νέων γεωργών και τα σχέδια βελτίωσης . Των νέων αγροτών που για τις 1062 αιτήσεις μετά από στοχευμένη παρέμβαση της περιφερειακής αρχής υπάρχουν 30,5 εκ. ευρώ.-Επίσης προγράμματα και Άλλων υπουργείων και διαφόρων ευρωπαϊκών εργαλείων.
– Προχωράμε τα διαχειριστικά σχέδια βόσκησης ,είμαστε κοντά στην ολοκλήρωση των τευχών δημοπράτησης του διαγωνισμού στο ποσό των 2εκ.ευρω.
– Κάνουμε πράξη την πρόβλεψη των αγροτικών κινδύνων ,
-Προωθούμε την επιμόρφωση των παραγωγών μας και
-Κάνουμε δράσεις αξιοποίησης αυτόχθονων φυλών και προσδιορισμού της γενετικής ταυτότητας.
Προτείνουμε την ηλεκτρονική σήμανση των αγροτικών ζώων ταυτόχρονα σε όλη την Ελλάδα και την διασύνδεση της παραγωγής με τις επιδοτήσεις.
Ο ΕΛΓΑ πρέπει μεταξύ άλλων να διαχωρήσει την ζωϊκη και την φυτική παραγωγή. Την ζωϊκή παραγωγή που ιδιαίτερα δυσκολεύεται και με όρους διευθέτησης των αποζημιώσεων και με όρους και με όρους ύψους των ασφαλίστρων. Ο ΕΛΓΑ πρέπει να επισπεύσει ως ασφαλιστική υπηρεσία τις λειτουργίες του προς γρήγορη και σαφή διεκπεραίωση της κάθε υπόθεσης όλων των παραγωγών. Δεν μπορεί να εκκρεμούν υποθέσεις τριετίας και πλέον και ο παραγωγός να είναι δέσμιος μιας ελπίδας.
Ομοίως ο ΟΠΕΚΕΠΕ που θωρακίστηκε στα ηλεκτρονικά συστήματα και στις ηλεκτρονικές διεκπεραιώσεις και απλές οφθαλμοφανέστατες περιπτώσεις , αποδεκτές από όλους δεν τακτοποιούνται παρά ταλαιπωρούν και τις υπηρεσίες και τα ΚΥΔ και κυρίως τον παραγωγό.
Επιμένουμε για την διευθέτηση του χωροταξικού σχεδίου της Περιφέρειάς μας ώστε να δοθεί λύση στην άναρχη και μάλλον ανεξέλεγκτη εγκατάσταση των φωτοβολταϊκών πάρκων παρά τις δικές μας αρνητικές γνωμοδοτήσεις σε επίπεδο επιτροπής περιβάλλοντος.
Μετά από αίτημά μας ο Αναπτυξιακός Νόμος συμπεριλαμβάνει και τις ατομικές επιχειρήσεις στην αγροδιατροφή δεδομένου ότι το προφιλ των επιχειρήσεών μας στην αγροδιατροφή είναι ατομικών-οικογενειακών επιχειρήσεων και έτσι έπρεπε να γίνει.
Φτιάχνουμε έτσι τις υποδομές μας προκειμένου να βελτιώσουμε τις συνθήκες παραγωγής να αυξήσουμε την παραγωγικότητα να κάνουμε δηλαδή την καθημερινότητα των παραγωγών μας καλύτερη.
Προς αυτή την κατεύθυνση συνεχίζουμε να είμαστε έμπρακτα δίπλα στους παραγωγούς μας. Μετά και την επίσκεψή τους την προηγούμενη Τρίτη αποδεχόμαστε την σωστή και χρήσιμη πρόταση και ανακοινώνω σήμερα την δημιουργία του αγροτικού 15μελούς συμβουλίου Δυτικής Μακεδονίας που θα απαρτίζεται από εκπροσώπους αγροτικών φορέων και των 4 νομών. Θα συζητάμε την πρώτη Δευτέρα κάθε μήνα στις 15.00 και έκτακτα όποτε χρειαστεί. Επίσης ανακοινώνω μια σειρά ενημερωτικών εκδηλώσεων για τα επενδυτικά προγράμματα και τα διάφορα χρηματοδοτικά εργαλεία στις έδρες και των 4 νομών με προσκεκλημένους και από το υπουργείο αρχής αρχομένης από την μεθεπόμενη Παρασκευή στο αμφιθέατρο της ΖΕΠ.
Κύριοι συνάδελφοι σας καλώ να συζητήσουμε και διαμορφώσουμε τις προτάσεις ψηφίσματος με γνώμονα και μόνο την επίλυση των προβλημάτων των γεωργοκτηνοτρόφων της Δυτικής Μακεδονίας και την αποφυγή του διαφαινόμενου κινδύνου της επισιτιστικής ανεπάρκειας.
Η Κυβέρνηση όντας στη σωστή κατεύθυνση δεσμεύεται και ανακοινώνει μέτρα οικονομικής βοήθειας. Όντας σε συνθήκες αγοράς μετά την πολυετή οικονομική κρίση, όντας σε συνθήκες διετούς πανδημίας και παγκόσμιας ενεργειακής κρίσης έγινε ήδη αναφορά στην αύξηση του ποσού επιστροφής του ειδικού φόρου κατανάλωσης και πλέον φθάνει τα 178 εκ. Έγινε ήδη αναφορά επιστροφής 80% για το προηγούμενο έτος και 50% από τον Ιανουάριο της ρήτρας αναπροσαρμογής . Δόθηκε βοήθεια 7% στο τζίρο των κτηνοτρόφων κατά τον Ιανουάριο , Φεβρουάριο, Μάρτιο. Υπάρχουν ήδη συγκεκριμένες προτάσεις για την βοήθεια στο κόστος των λιπασμάτων, ξεκόλλησε μετά από στοχευμένη παρέμβαση της Περιφερειακής αρχής το θέμα του προανθικού, έγινε μείωση του συντελεστή φπα στις ζωοτροφές και στα λιπάσματα , υπάρχει η συμμετοχή των αγροτών στον αναπτυξιακό . Σήμερα υπογράφηκε η ΚΥΑ της κορονοενίσχυσης της λεβάντας με 57ε/στρ και του καπνού με 90ε/στρ. Μετά το καλό όμως υπάρχει το καλύτερο και υπ αυτό το δεδομένο προσπαθούμε.
Προτείνω να διαμορφώσαμε το ψήφισμα με βάση τις προφορικές προτάσεις των αγροτών κατά τις επισκέψεις μας στα μπλόκα και με βάση τις έγγραφες προτάσεις των αγροτικών συλλόγων που ήδη μας δόθηκαν και που σίγουρα θα αναφερθούν και θα αναλυθούν στη συνέχεια, όπως και με με βάση τις θέσεις και τις προτάσεις όλων που θα προκύψουν από την συζήτησή μας. Εγώ στη διάρκεια της συζήτησης θα τις καταγράψω και θα φτιάξω το σχέδιο του ψηφίσματος το οποίο και παρακαλώ κ. πρόεδρε να προτείνω στο τέλος της συζήτησης. Στόχος η δημιουργία και η ψήφιση ενός ψηφίσματος που θα δώσει στην κυβέρνηση το πρίσμα να αντιληφθεί και στον αγροτικό τομέα πλήρως την ιδιαιτερότητα της Δυτικής Μακεδονίας που θα την πείσει ότι τα αιτήματα είναι δίκαια υλοποιήσιμα. Στόχος η δημιουργία ενός ψηφίσματος που εν τέλει θα γίνει αποδεκτό και από την κυβέρνηση και θα ικανοποιήσει τους παραγωγούς και θα ενθαρρύνει την συνέχεια της καλλιεργητικής δραστηριότητας και θα απομακρύνει από την Περιφέρειά μας τον κίνδυνο της επισιτιστικής κρίσης.