Γράφει ο Βαγγέλης Μπάκας

Είχα την τιμή, λόγω ηλικίας, να οργώσω την γη με το αλέτρι, και με υποζύγια τα δυο μου βόδια! Να σπείρω το σιτάρι! Να το λιπάνω! Να το θερίσω! Να κουβαλήσω τα δεμάτια με το ξυλάμαξο στο αλώνι! Και να τα αλωνίσω, μέχρι να ξεχωρίσει ήρα από το στάρι!

Πολύς ιδρώτας μέχρι να φτάσει το σιτάρι στο μύλο και να επιστρέψει σε αλεύρι! Κι αφού γεμίσει το αμπάρι, να το περιλάβει πλέον η νοικοκυρά να το κάνει ψωμί, πίτες, κουλουράκια, γλυκά και ένα σωρό άλλα πεντανόστιμα εδέσματα.

Εκείνο το ψωμί δεν είχε καμιά σχέση με το σημερινό, ακόμα και σχηματικά. Πρώτον, το καρβέλι ήτανε τεράστιο με τη βούλα στη μέση, και η οποία έμοιαζε καταπληκτικά με αφαλό. Εκείνο όμως το οποίο έκανε την διαφορά δεν φαινότανε. Πρόκειται για την μυρουδιά! Όλα τα σπίτια της επαρχίας είχαν κάποιο ατομικό φούρνο. Κι αν φούρνιζε μια νοικοκυρά, τότε μοσχοβολούσε η γειτονιά!

Κι όμως, ενώ το προϊόν αποτελεί την βάση της τροφής της ελληνικής οικογένειας έχει υποτιμηθεί πλέον παντελώς. Και τι δεν βλέπουμε καθημερινά στην τηλεόραση! Πότε όμως θα δούμε μια θεριζοαλωνιστική μηχανή, για να μάθουν τα παιδιά και τα εγγόνια μας την διαδικασία της παραγωγής του σιταριού και της παρασκευής του ψωμιού! Να γιατί κάποια παιδιά νομίζουν πως τα στραγάλια βγαίνουν από την στραγαλιά.

Κατά την ταπεινή μου γνώμη μου οι αγρότες της παραδοσιακής καλλιέργειας της γης έπρεπε να είναι οι εφοπλιστές της ξηράς!

Να τι εμπεριέχουν τα τρία βασικά γεύματα:

Θα αρκεστώ στο πρωινό: Ψωμί, γάλα, μέλι, βούτυρο, τσάι, αυγά, τυράκι, κέικ κλπ, είναι όλα γεωργοκτηνοτροφικά προϊόντα. Κι όταν είναι χωριάτικα πλέον και αγνά, μοσχοβολούν.

Δυστυχώς όμως δεν ισχύει το ίδιο και για τον καημένο τον γεωργό. Αυτός, δυστυχώς, μοσχοβρομάει… Του τα παίρνουν όλα, και μάλιστα σε εξευτελιστική τιμή. Ενώ την κοπριά για τα λουλούδια της κυρίας, εντελώς δωρεάν! Τι να πει κανείς! Χίλιες φορές χωνεμένη κοπριά, παρά αχώνευτη νεόπλουτη!

Το μόνο βιομηχανικό προϊόν στο μεσημεριανό τραπέζι μας είναι πλέον ο Μακ Κουήν του εγγονού μας. Τρώγεται όμως; Ούτε ο ΟΔΥ έχει τόσα αυτοκινητάκια!

Σήμερα, όταν θέλεις να μάθεις το επάγγελμα κάποιου τον ρωτάς πλέον ευθέως: Με τι ασχολείσαι; Και σου απαντά ανάλογα.

Στα παλιά τα χρόνια να τι λέγανε για κάποιον εργαζόμενο: Πού τρως ψωμί; Και εάν επρόκειτο για τσοπάνη χωρίς κοπάδι, του λέγανε: Σε ποιον βγάζεις τον επιούσιο; κλπ.

Οι οικογενειάρχες οι οποίοι εξασφάλιζαν τον επιούσιο από θέρο σε θέρο ήταν πρώτοι νοικοκυραίοι στα παλιά τα χρόνια!

Πόσο με λυπεί όταν βλέπω κάποιους στις εστίες, στα συμπόσια, τους γάμους κλπ, να πετάνε ένα κομμάτι ψωμιού για να ειδοποιήσουν κάποιον που δεν τους ακούει! Λες και είναι ένα κομμάτι πέτρα, ξύλο, κλπ.

Να γιατί ο ζευγολάτης πριν μπήξει το υνί στη γη έκανε στο σταυρό του, και μια ευχή να είναι η σοδειά καλύτερη από την προηγούμενη.

Η τίμημα του ψωμιού, στα χρόνια της φτώχειας και της στέρησης, ήτανε ιεροτελεστία απίστευτη για τα σημερινά δεδομένα.

Μόλις καθότανε η οικογένεια γύρω από το τραπέζι (κυρίως πολύτεκνη) ο παππούς ή ο πατέρας είχε το γενικό πρόσταγμα. Κανένας δεν άγγιζε πιρούνι ή κουτάλι εάν δεν ξεκινούσε ο πάτερ φαμίλιας. Και πριν βάλει ευλογητό, με το σταυροκόπημά του, η νοικοκυρά του πρόσφερε το καρβέλι λέγοντας:

«Χώρισε άντρα το ψωμί!».

Χώρισε! Ούτε κόψε, ούτε σπάσε! Χώρισε! Το ψωμί δεν το κόβανε. Κι ας μην είχε αίμα! Είχε όμως ψίχα! Είχε ψυχή!

Η νοικοκυρά, πριν κάνει οποιαδήποτε δουλειά. μάζευε τις ψίχες για τις κότες, ενώ τα μεγαλύτερα αποφάγια για τα μεγαλύτερα ζώα. Τίποτα πλέον δεν πήγαινε χαμένο.

Είναι τυχαίο άραγε που κατά τη δεκαετία του πενήντα και του εξήντα τα σκουπίδια των Γρεβενών τα μάζευε ένα ιππήλατο δίτροχο κάρο! Σήμερα η κάθε γειτονιά θέλει ένα φορτηγό.

Θέλετε και μια άλλη σύγκριση με τα σημερινά δεδομένα! Χρονιάρα μέρα πλέον, και τα παιδιά ακόμα να επιστρέψουν για να κάνουν το έθιμο της κοπής της πίτας. Να και η πίκρα των γονιών, αφού θα φάνε μόνοι τους, και θα κοιμηθούν φαρμακωμένοι. Κι όταν τα παιδιά θα ξυπνήσουν αργά, αφού είχαν φάει έξω, θα πάρουν για πρωινό άλλη μία μερίδα τάμπλετ. Θα τραβάνε τις εικόνες με τον δείκτη, λες να καθαρίζουν φακές!

Σημεία των καιρών και τεράστια παρακμιακά σημάδια! Πάει λοιπόν και η οικογένεια. Μας την πήρανε οι οχτροί, και μας άφησαν τα γένια! Δεν είναι μούσι αυτό που λέω…

Παρόλα αυτά ο έλληνας τρώει πάρα πολύ ψωμί. Κι ο λόγος! Επειδή είναι φθηνό.

Άρα ψωμοζεί!

Ο Γάλλος τρώει πολύ κρέας, γιατί είναι φθηνό.

Άρα Σαρκοζεί!…

Άκουσα πως τον έχουν για την μπουζού! Άραγε θα σαρκοζεί ο Σαρκοζί στη φυλακή, ή θα τον ταράξουν στην γαλέτα! Εκτός κι αν επιτρέψουν στην κυρία Κάρλα Μπρούνι να τον πηγαίνει φαγητό στο φυλακή με τάπερ!

Μόνο όσοι στερήθηκαν το ψωμί, ή κοπίασαν για την απόκτηση του το εκτιμούν. Να τι λέει η προσευχή της Κυριακής:

«Τον άρτον ημών τον επιούσιον δος ημίν ΣΗΜΕΡΟΝ» είπε ο Χριστός μας. Κάποιοι όμως ζήτησαν τον άρτον για τα παιδιά τους, τα εγγόνια τους και όλο το σκυλοσόι… μέχρι τη Δευτέρα παρουσία. Κι όμως, εγκρίθηκε πλέον το αίτημά τους. Ποιος τελικά κυβερνά αυτόν τον τόπο! Ο Θεός ή ο Μαμωνάς;

«Αιτείτε και δοθήσετε» λέει η Αγία Γραφή. Γιατί όμως ο Θεούλης γύρισε την πλάτη στους ταπεινούς, νηστικούς και καταφρονεμένους, όπως το ΚΚΕ στον καπιταλισμό!

Άμα το μάθω θα σας το πω!

Να μην θλίβομαι αφάνταστα, όταν βλέπω εκείνα τα λιπόσαρκα παιδιά της Λωρίδας της Γάζας να αποχωρούν με άδειες τι καραβάνες! Αιδώς Αργείοι! Μην αργείτε…

Υ.Γ. Η λωρίδα της γάζας είναι τίτλος μυθιστορήματός μου. Υπάρχει στην Δημόσια βιβλιοθήκη. Καμιά σχέση με την σημερινή κατακερματισμένη λωρίδα. Ούτε και με τον έρπητα ζωστήρα! Ευτυχώς που όταν έκανα το εμβόλιο φορούσα ζωστήρα, και πλήρωσα μόνο τον έρπητα!