Ορθοδοντικός Δώρα Μπαρτζιώκα

center

Euromedica

euromedica ygeia

Χώμα και νερό

Αντί προλόγου…
 

Ο Μίκης Θεοδωράκης “άφησε” αυτόν τον κόσμο υπερπλήρης ημερών, 96 ετών για την ακρίβεια, στις 2 Σεπτεμβρίου. Πιθανόν να έλαβε γνώση ότι λίγες μέρες πριν, στις 27 Αυγούστου, ο Άκης Τσοχατζόπουλος είχε ξεκινήσει πρώτος για το “μεγάλο ταξίδι”. Πιθανότατα, επίσης, να είχαν συναντηθεί αρκετές φορές μεταξύ τους και να συνομίλησαν, ανταλλάσσοντας απόψεις, πολιτικές σκέψεις, προβληματισμούς και σίγουρα τραγούδησαν και παρέα. Δυο άνθρωποι με 14 χρόνια διαφορά, με ερεθίσματα αντίστασης, μεγαλώνοντας. Με “γειτονική”, φαινομενικά, “πολιτική καταγωγή”. 

Διάβασα, πρόσφατα, στο blog γνωστού αθλητικογράφου μεν, αλλά ανθρώπου που καταπιάνεται συχνά και με άλλα θέματα, αυτό —>  KarpetShow.gr – Σαν άστρο κοιμήσου… και αυτό —-> KarpetShow.gr – Ο ωραίος Μπρουμελ του ΠΑΣΟΚ. Μου άρεσαν και τα δύο κείμενα. Κρύβουν αλήθειες. Πικρές κάποιες, αλλά αλήθειες. Ένα μάθημα υστεροφημίας, ίσως.
 
Άνω τελεία
 
Πριν από κάποια χρόνια, έγραφα συχνά σε μια ιστοσελίδα. Σαν “απόδραση”, συνήθως. Μια μέρα πριν τον γάμο μου, είχα στείλει και αναρτήθηκε αυτό —-> https://enfo.gr/ar5232. Ένα σημείο στίξης, η “άνω τελεία”, την αξία του οποίου δεν θα εκτιμούσα αν δεν υπήρχε ο Μίκης για να μελοποιήσει Σεφέρη. Τα “Επιφάνεια”, ο δίσκος (και όχι μόνο… afterschool bar: Ολόκληρο το ποιήμα 10 : “Επιφάνια, 1937” (Γιώργος Σεφέρης και Μίκης Θεοδωράκης ), απ’ το επιφαίνω, δηλαδή εκδηλώνω, φανερώνω, αποκαλύπτω, εμφανίζω. Άλλος ένας ποιητής που, όπως ο Ελύτης, ο Γκάτσος, ο Ρίτσος, ο Βάρναλης, ο Λειβαδίτης, υπήρχε μηδαμινή πιθανότητα να μάθει ο κόσμος κι εγώ ανάμεσα στους πολλούς, ο “απλός, αγράμματος λαός”, χωρίς την συμβολή του τεράστιου συνθέτη. Στις δύο παραπομπές ( 1 Το ποίημα του Σεφέρη που ερμήνευσε ο Μπιθικώτσης και η παρεξήγηση για μία άνω τελεία – Newsbeast και 2 iTravelPoetry | “Στο περιγιάλι το κρυφό” : Η ιστορία ενός ποιήματοςΛογοτεχνία, φιλοσοφία, ψυχολογία, ταξίδια) περιγράφεται γλαφυρά η αξία του σημείου στίξης, το πώς έπρεπε κατά τον ποιητή να τραγουδιστεί, για να αποδοθεί σωστά το νόημα και προς μεγάλη μου έκπληξη ανακάλυψα την μία και μοναδική εκτέλεση του τραγουδιού με παύση πριν το “λάθος”, απ’ τον Μούτσιο. Όντως, ακούγεται περίεργα. Δεν “αρέσει στο αυτί”, κατά το κοινώς λεγόμενο.
 
“Με τι καρδιά, με τι πνοή, τι πόθους και τι πάθος πήραμε την ζωή μας΄ Λάθος! (που “πήραμε την ζωή μας έτσι”) Κι αλλάξαμε ζωή”. Ο Σεφέρης λείπει από αυτή την γη 50 συμπληρωμένα χρόνια, απ’ το 1971. Αν, με κάποιο τρόπο, μπορούσε να δει την πορεία από εκεί και μετά, έως και σήμερα, θα κατανοούσε και θα επικροτούσε τον λαϊκό τρόπο απόδοσης του ποιήματός του. Το ότι “…πήραμε την ζωή μας λάθος (άνευ στίξεων, ξερά και απλά) κι αλλάξαμε ζωή”. Μπορεί να έφερνε ως παράδειγμα τις ζωές των δύο ανδρών, του Άκη και του Μίκη, του Τσοχατζόπουλου και του Θεοδωράκη και να κατέληγε στο συμπέρασμα πως ο Μίκης έδωσε βάση στην “άνω τελεία” ως τρόπο ζωής, ενώ ο Άκης “πήρε λάθος” τον δρόμο της. Ποιος ξέρει;
 
Κουράστηκα να περπατώ
 
Το 2014, τον Ιούνιο, πλήρης ημερών άφησε τον κόσμο αυτόν ο δεύτερος παππούς. Ο πατέρας της μάνας. Κι αυτός υπερπλήρης ημερών και ετών, βαδίζοντας στα 93. “Κουράστηκα να περπατώ”, που λέει και ο στίχος. Στον παππού άρεσαν τα δημοτικά, πολύ. Ήξερε και κάμποσα λαϊκά και ρεμπέτικα. Πιστεύω πως σίγουρα είχε ακούσει την “Άρνηση” (που πολλοί ξέρουν σαν “Το περιγιάλι το κρυφό”, από λάθος). Μην έχοντας επιλογή να “βγάλει” το σχολείο, αμφιβάλλω αν ήξερε τον Γκάτσο (που σήμερα έμαθα πως ένα απ’ τα ψευδώνυμά του ήταν Βασίλης Καρδής). Πριν ξεκινήσουμε για “την τελευταία του κατοικία”, που λένε, στο χωριό δηλαδή, πιάσαμε ένα τραγούδι “αποχαιρετισμού”. Τα μεγάλα γεγονότα της ζωής, οι νίκες και οι ήττες, η γέννηση και ο θάνατος, το σμίξιμο και ο αποχωρισμός, τραγουδιούνται. Έτσι πιστεύω και προσπαθώ να κάνω. Μαζί με την θεία Σούλα, κλαίγαμε την απώλεια, τραγουδώντας την “Μυρτιά”. 
 
“Είχα μια θάλασσα στο νου κι ένα περβόλι τ’ ουρανού. Την ώρα π’ άνοιγα πανιά, για την απάνω γειτονιά”.
Κάπου παρακάτω, ο ποιητής ρωτάει:
“Πες μου, Μυρτιά, να σε χαρώ. Πού θα βρω χώμα και νερό; Να ξαναχτίσω μια φωλιά, για της αγάπης τα πουλιά;”
Και η Μυρτιά δακρύζει… 
 
Μπορεί αυτό να είναι που χάνεται στην, κάθε επόμενη, εποχή. Η πρώτη ύλη, το χώμα και το νερό, που φτάνουν ως συστατικά για να “φτιαχτεί η φωλιά, η αγάπη”. Αισθήματα σκληρά, πλέον, σαν τα υλικά τριγύρω. Τσιμέντο, πλαστικό, αλουμίνιο, σίδερο. Πιθανότατα, ο Γκάτσος ήξερε, “έβλεπε” μπροστά. Η μοίρα του ποιητή, του δημιουργού. Να εκφράζει το μέλλον, να μην γίνεται πιστευτός σαν άλλη Κασσάνδρα, μέχρι να τον δικαιώσει ο χρόνος. Χώμα η μοιραία κατάληξη του ανθρώπου. Όπως των δύο προσωπικοτήτων που, κατά σύμπτωση, συνυπάρχουν στο επώνυμο “Θεοδωρ-Άκης”! Η διαφορά τους, ίσως να, είναι πως ο Μίκης αναζήτησε πέραν του χώματος και το νερό και τα έπλασε και τα άφησε μαζί, ως κληρονομιά!
 
 
(ξημερώνοντας) Σάββατο, 4 Σεπτέμβρη, 2021
 
 
Never give up…
 
Πανοραμίξ