Η Αμερική έχει νέα  κυβέρνηση και όπως συνήθως συμβαίνει η προσοχή και το ενδιαφέρον της Ελλάδας ειναι στραμένη στην εξωτερική πολιτική που θα ακολουθήσει η κυβέρνηση Μπάιντεν και τι αλλαγές προβλέπονται στις ελληνο-αμερικανικές σχέσεις.

Κατ’αρχάς, το θεωρώ βέβαιο ότι  τον έλεγχο της εξωτερικής πολιτικής της νέας αμερικανικής κυβέρνησης,  δεν θα τον έχει ο Μπάιντεν, αλλά ο Ομπάμα,  που θα κινεί τα νήματα πίσω απο τις σκηνές. Ολα σχεδόν τα υψηλά στελέχη της νέας κυβέρνησης, είναι άτομα που έχουν ισχυρούς δεσμούς με τον Ομπάμα και εργαζόταν παλιά για αυτόν.

Ο Μπάιντεν θα παίζει απλά τον ρόλο της βιτρίνας καθώς δεν  διαθέτει τα ηγετικά προσόντα, ούτε την ορατότητα και την πνευματική διαύγεια να διαμορφώσει και να χειρισθεί ο ίδιος θέματα εξωτερικής πολιτικής. Ο Μπάιντεν υποφέρει από άνοια, και επιπλέον, ο ίδιος και η οικογένεια του ειναι αναμειγμένοι σε σκάνδαλα διαφθοράς. Ο γιος του αντιμετωπίζει ποινικές ερευνες απο το FBI  και έλαβε τουλάχιστον $2 δισεκατομμύρια από Κινέζους  και νέες αποκαλύψεις κάνουν αναφορά για μίζες για τον ίδιο τον Μπάιντεν. 

Η νέα η εξωτερική πολιτική της αμερικής δεν θα είναι καθόλου διαφορετική απο την πολιτική του Ομπάμα όταν ήταν στην εξουσία. Θα έχει κυρίως γκλομπαλιστικό χαρακτήρα, δίνοντας λιγώτερη έμφαση στα αμερικανικά συμφέροντα και περισσότερο σε μια πολιτική πολυμερισμού, συνασπισμών και δημιουργίας εντυπώσεων, δίχως ουσιαστικά αποτελέσματα. 

Τι μπορεί να περιμένει η Ελλάδα από την νέα αμερικανική κυβέρνηση;  Δεν περιμένω σημαντικές αλλαγές. 

Στα φλέγοντα ελληνοτουρκικά θέματα, η νέα αμερικανική κυβέρνηση αναμένεται να συνεχίσει την πολιτική της προηγούμενης κυβέρνησης διχως σημαντικές αλλαγές  ή νέες πρωτοβουλίες. Ηδει το αμερικανικό κογκρέσο επι κυβέρνησης Τραμπ, πάγωσε τίς πωλήσεις όπλων στήν Τουρκία γιά τά επόμενα δύο χρόνια. Είναι η πρώτη φορά από τό 1978,  πού οί ΗΠΑ εφαρμόζουν αυτό τό διπλωματικό όπλο εναντίον τής Τουρκίας, που επίσης κάνει κατανοητό ότι οί σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας έχουν ήδει χειροτερεύσει. Επίσης οι επισκέψεις στην Ελλάδα πέρυσι, αμερικανών αξιωματούχων με επικεφαλής τον τέως υπουργό εξωτερικών Πομπέο, έδειξαν ότι η Αμερική υπολογίζει σοβαρά στην φιλία με την Ελλάδα, κάτι που δεν πέρασε απαρατήρητο απο τον Ερτογάν. 

Η νέα αμερικανική κυβέρνηση αναμένεται να συνεχίσει την ίδια σκληρή στάση έναντι της Τουρκίας και την περαιτέρω ισχυροποίηση των φιλικών σχέσεων με την Ελλάδα. Καθώς το Κογκρέσο αναμένεται να έχει μεγαλύτερη επιρροή στην διαμόρφωση της εξωτερικής πολιτικής, θα είναι σε θέση να επιβάλλει επιπλέον κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας καθώς μια μεγάλη μερίδα πολιτικών στο καπιτώλιο διέκειται φιλικά προς την Ελλάδα. Ομως,  πέρα απο νέες κυρώσεις, είναι άγνωστο και μάλλον αμφίβολο αν  η νέα αμερικανική κυβέρνηση θα προχωρήσει σε αποφασιστικές ενέργειες υποστήριξης της Ελλάδας, ειδικά στις προστριβές που έχει με την Τουρκία στο Αιγαίο.

Εκεί που προβλέπονται αλλαγές που θα επηρεάσουν ενδεχομένως και την Ελλάδα, θα είναι οι νέες σχέσεις της αμερικής με το Ισραήλ και την Αίγυπτο που μάλλον θα χειροτερεύσουν. Προβλέπω ότι η νέα αμερικανική κυβέρνηση, θα ακολουθήσει την παλιά πολιτική του Ομπάμα, με την υποστήριξη εξτρεμιστικών η τρομοκρατικών οργανώσεων όπως του μουσουλμανικού οργανισμού αδελφότητας, κάτι που σίγουρα θα δημιουργήσει προστριβές στις σχέσεις με την Αιγυπτιακή κυβέρνηση καθώς και με άλλα αραβικά κράτη. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και στις σχέσεις Αμερικής- Ισραήλ, που ενω σήμερα βρίσκονται σε άριστο επίπεδο, θα χειροτερεύσουν  αν η νέα αμερικανική κυβέρνηση ανεβάσει την υποστήριξη της για τους παλαιστίνιους και το Ιράν. 

Η Ελλάδα, το Ισραήλ και η Αίγυπτος έχουν δημιουργήσει μια σταθερή συμμαχία, που βοηθά την Ελλάδα στην αντιμετώπιση των ορμητικών διαθέσεων του Ερτογάν στο Αιγαίο. Παρεμβάσεις της νέας αμερικανικής κυβέρνησης στα εσωτερικά της Αιγύπτου και Ισραήλ, πιθανόν να δημιουργήσει νέες επικίνδυνες καταστάσεις στο Αιγαίο και Μεσόγειο, όπου η κατάσταση είναι  ήδει φορτισμένη.  

Καθώς οι ελληνο-αμερικανικές σχέσεις αναμένεται να παραμείνουν φιλικές, η ελληνική κυβέρνηση θα μπορούσε επίσης να αποκομήσει μεγαλύτερα ωφέλη απο την αμερική, αν εκμεταλευτεί την στρατηγική που ξεκίνησε η προηγούμενη κυβέρνηση Τραμπ, που για να αντισταθμήσει τα δισεκατομύρια που ξοδεύει η Κίνα στην Ευρώπη,  έδωσε ιδιαίτερο βάρος σε αμερικανικές χρηματοδοτήσεις επενδυτικών έργων στην Ευρώπη, όπως κάνει και η Ευρωπαική Ενωση. 

 

 

Δρ. Νικόλαος Α. Στεργιούλας

Διεθνής οικονομολόγος. Έχει διετελέσει σύμβουλος σε δημόσιες υπηρεσίες και επιχειρήσεις στις ΗΠΑ και άλλες χώρες. Στο παρελθόν εχει εργασθεί στο Αμερικανικό Κονγκρέσσο και διετέλεσε ανώτατο στέλεχος του Υπουργείου Εμπορίου των ΗΠΑ.