Τα Γρεβενά διεκδικούν…
Στο έτος που διανύουμε, δημιουργείται μια πραγματικά εντυπωσιακή αλλαγή στο ενεργειακό πεδίο, εγκαταλείποντας την μονοκαλλιέργεια του λιγνίτη στρεφόμενοι στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Αυτή η μετάβαση αποτυπώνεται στο Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (Master Plan) για τις λιγνιτικές περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), από τις 2 Οκτωβρίου 2020, είναι σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση το Master Plan για το Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (ΣΔΑΜ). Στο πλαίσιο αυτό, καλείται να συμμετάσχει στη δημόσια διαβούλευση κάθε κοινωνικός εταίρος και κάθε ενδιαφερόμενος, καταθέτοντας τις προτάσεις του για την όποια βελτίωση του Σχεδίου.
Η διαβούλευση θα διαρκέσει μέχρι την Τρίτη, 10 Νοεμβρίου, και ώρα 16:00.
Ήδη από τον Φεβρουάριο (2020) προσπαθώ, ως πρόεδρος της ΝΕ ΤΕΕ Γρεβενών, να ενημερώσω όλους τους φορείς και τους κοινωνικούς εταίρους για την ευκαιρία που παρουσιάζεται ώστε τα Γρεβενά, να εκμεταλλευτούμε αυτή την συγκυρία.
Αποκορύφωμα αποτελεί η δημόσια πρόσκληση σε συζήτηση για το μέλλον των Γρεβενών, χωρίς ανταπόκριση όμως…
Παράλληλα με το ΣΔΑΜ, είναι σε εξέλιξη διάφορα άλλα Εθνικά Σχέδια που αλλάζουν τον χάρτη των δραστηριοτήτων σε όλη την χώρα. Ενδεικτικά αναφέρω παρακάτω μερικά ιδιαιτέρως σημαντικά:
Το νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), αποτελεί το βασικό εργαλείο σχεδιασμού της εθνικής πολιτικής για την Ενέργεια και το Κλίμα για την επόμενη δεκαετία, λαμβάνοντας υπόψη τις συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αλλά και τους στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ. Αποτελεί επίσης τον οδικό χάρτη που εξειδικεύει τις βασικές προτεραιότητες της κυβέρνησης στους δυο αυτούς τομείς (ενέργεια – κλίμα), από την ταχεία απολιγνιτοποίηση με πρόσημο κοινωνικής δικαιοσύνης και υπευθυνότητας, έως την αυξημένη διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα και την προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων στα δίκτυα διανομής φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού, ως εργαλεία προώθησης των απαραίτητων επενδύσεων για την ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό των δικτύων αυτών.
Επιπλέον, το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (Ε.Σ.Δ.Α.) για την επόμενη δεκαετία είναι το σχέδιό μας για να πετύχουμε το αυτονόητο. Δηλαδή να προστατεύουμε το περιβάλλον από ταφή αποβλήτων και ταυτόχρονα να ανακυκλώνουμε τα απόβλητά μας και να παράγουμε ενέργεια από αυτά. Μπαίνουμε στη λογική της κυκλικής οικονομίας, που είναι ένας σύγχρονος τρόπος συνύπαρξης με τη φύση, έχοντας ως πυξίδα ότι το τρίπτυχο οικονομία, ανακύκλωση και σύγχρονη διαχείριση των απορριμμάτων δημιουργεί και νέες θέσεις εργασίας
Επιγραμματικά, οι στόχοι του νέου ΕΣΔΑ 2020-2030 είναι οι εξής:
- Ταφή των απορριμμάτων στο 10% το 2030, πέντε χρόνια νωρίτερα από την κοινοτική υποχρέωση (2035)
- Παύση της ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων και αποκατάσταση των παράνομων χωματερών μέχρι το 2022
- Αύξηση της ανακύκλωσης στο 55% το 2025 και στο 60% το 2030 (συμπεριλαμβανομένων και των βιοαποβλήτων)
- Χωριστή συλλογή οργανικών αποβλήτων (καφέ κάδος) και ανάπτυξη σχετικών υποδομών σε όλη τηνεπικράτεια για τη μέχρι το 2022
- Πλήρης κάλυψη της χώρας μέχρι το 2030 με 43 Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) και 43 – 46 Μονάδες Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων (ΜΕΒΑ)
- Τέσσερις μονάδες παραγωγής ενέργειας με ενεργειακή αξιοποίηση των υπολειμμάτων των ΜΕΑ.
Επίσης, το Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) είναι το στρατηγικό σχέδιο που καταρτίζεται με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στις αστικές περιοχές και τα περίχωρά τους και την ικανοποίηση των αναγκών για την κινητικότητα των ανθρώπων και τη μεταφορά αγαθών στις περιοχές αυτές.
Το ΣΒΑΚ στηρίζεται στις υφιστάμενες πρακτικές πολεοδομικού και κυκλοφοριακού σχεδιασμού, στα εγκεκριμένα πολεοδομικά σχέδια όλων των βαθμίδων (Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια, Τοπικά Χωρικά Σχέδια, ΓΠΣ/ΤΧΣ) και Πολεοδομικές Μελέτες Επέκτασης Αναθεώρησης ή Τοπικά Σχέδια Εφαρμογής (ΠΜΕΑ/ΤΣΕ), καθώς και όλες τις στρατηγικές μελέτες που συσχετίζονται με αυτά (Επιχειρησιακό Σχέδιο Ο.Τ.Α., ΣΒΑΑ, ΣΟΑΠ, ΟΧΕ, ΣΔΑΕ, Τοπικά Σχέδια Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή, ΣΔΑΕΚ, ΣΔΑ, Αναπτυξιακές μελέτες) και ενσωματώνει επιμέρους τομεακές πολιτικές, αναπτύσσει και προωθεί συμμετοχικές διαδικασίες για την επιλογή των μέτρων παρέμβασης και περιλαμβάνει μεθόδους παρακολούθησης και αξιολόγησής τους.
Τα επόμενα χρόνια αναμένεται τα έργα που θα περιγράφονται στα ΣΒΑΚ των Δήμων να αποτελέσουν μία από τις προτεραιότητες τόσο του νέου ΕΣΠΑ όσο και του Ταμείου Ανάκαμψης, μέσα από την Πολιτική Συνοχής και την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, πέρα από τη χρηματοδότηση μέσα από το Πράσινο Ταμείο και το Πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης» που αφορούν εθνικούς πόρους. Στην παρούσα χρονική στιγμή, το αντίστοιχο νομοσχέδιο βρίσκεται στο στάδιο της δημόσιας διαβούλευσης.
Αναφορικά με το τελευταίο (ΣΒΑΚ Δήμου Γρεβενών), η ΝΕ ΤΕΕ Γρεβενών, σε σύντομο χρονικό διάστημα κατέθεσε ολοκληρωμένη πρόταση από την οποία ελάχιστα ή μάλλον κανένα σημείο δεν ενσωματώθηκε στο τελικό εγκεκριμένο σχέδιο. Δυστυχώς φαίνεται ότι θα είναι ακόμη μια χαμένη ευκαιρία για τα Γρεβενά…
Τέλος, ο Χωροταξικός Σχεδιασμός σε εθνικό επίπεδο ασκείται με βάση τις κατευθύνσεις του Γενικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης. Τα Ειδικά Πλαίσια Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης εξειδικεύουν και συμπληρώνουν τις κατευθύνσεις που ορίζει το Γενικό Πλαίσιο και έχουν συνταχθεί για τους τομείς των υδατοκαλλιεργειών, του τουρισμού, της βιομηχανίας, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και των καταστημάτων κράτησης.
Σε Περιφερειακό Επίπεδο για όλες τις Περιφέρειες της χώρας πλην της Αττικής έχουν θεσπιστεί τα Περιφερειακά Πλαίσια Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης τα οποία εγκρίθηκαν το 2003 και από το 2014 βρίσκονται σε διαδικασία αναθεώρησης.
Μετάβαση: Πόσες είναι οι μελέτες, οι εκθέσεις, οι εμπειρογνωμοσύνες σχετικά με την παρούσα κατάσταση στα Γρεβενά; Πόσες φορές έχουν καταγραφεί οι καλές πρακτικές και οι δυνατότητες ανάπτυξης των Γρεβενών; Η απάντηση είναι αρκετές, αλλά η πορεία του τόπου φθίνουσα καθώς απουσιάζει ο προγραμματισμός και ο στόχος. Με σπασμωδικές κινήσεις δεν γίνεται προκοπή…
Όπως εύκολα γίνεται αντιληπτό, είναι αναγκαία συνθήκη για τα Γρεβενά να εκμεταλλευτούμε αυτή τη συγκυρία. Πρέπει να ξεφύγουμε από τη λογική του ελάχιστου και να κινηθούμε με τη λογική του μέγιστου, στρέφοντας το βλέμμα προς την Εγνατία Οδό και την Ε65 ώστε να αντλήσουμε τα μέγιστα δυνατά οφέλη.
Υπενθυμίζω με την ευκαιρία αυτή, τους βασικούς πυλώνες της πρότασης της ΝΕ ΤΕΕ Γρεβενών αξιοποιώντας τη θέσης των Γρεβενών στον κόμβο τριών οδικών αξόνων: Εγνατία – Ε65 – Ιόνιος, ώστε να:
ü Ιδρυθεί διαμετακομιστικό κέντρο για την εξυπηρέτηση των δυτικών Βαλκανίων.
ü Συγκεντρώνονται και να αξιοποιούνται ενεργειακά τα Αστικά Στερεά Απόβλητα (Α.Σ.Α.) από πολλές περιοχές της χώρας.
ü Βιομηχανοποιηθεί και να τυποποιηθεί η παραγωγή του πρωτογενούς τομέα μέσω της ίδρυσης Βιοτεχνικού Πάρκου (ΒΙΟ.ΠΑ.).
ü Αξιοποιηθούν οι προοπτικές της ηλεκτροκίνησης (σταθμός φόρτισης οχημάτων, μονάδα παραγωγής συσσωρευτών κλπ).
Για αποφυγή παρερμηνεύσεων, ολόκληρη η πρότασή μας στοχεύει στην αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων και των τριών παραγωγικών τομέων της οικονομίας στην ευρύτερη περιοχή του νομού Γρεβενών!
Δεν πρέπει να αποκλείσουμε καμία παράλληλη επιχειρηματική δράση σε άλλο κλάδο της οικονομίας (π.χ. Τουρισμό, HO.RE.CA. κλπ), είναι όμως η συγκυρία αυτή που πρέπει να στρέψουμε το βλέμμα στους μεγάλους οδικούς άξονες και να γίνουν τα Γρεβενά σημείο αναφοράς στο νέο παραγωγικό μοντέλο της Δυτικής Μακεδονίας.
Ποιο είναι το όραμά μας για τα Γρεβενά και την Δεσκάτη τα επόμενα χρόνια; Την απάντηση πρέπει να την δώσουμε ΌΛΟΙ ΜΑΖΙ ΕΜΕΙΣ, πριν αποφασίσουν άλλοι για εμάς. ΤΩΡΑ, πριν είναι πάλι αργά…
Όλοι Μαζί Μπορούμε!
Ντούνας Γ. Αλέκος
Πρόεδρος Ν.Ε. ΤΕΕ Γρεβενών
Ηλεκτρολόγος Μηχανικός
Msc Διαχείριση Τεχνικών Έργων
Msc Διαχείριση Αποβλήτων
