γραφει ο Δρ. Νικόλαος Α. Στεργιούλας

Η μάχη εναντίον τού κορονοϊού δίνεται πλέον σέ δύο μέτωπα, καθώς ο ιός δέν απειλεί μόνο τίς ζωές εκατομυρίων ανθρώπων αλλά οδηγεί σέ κατάρευση τών οικονομιών κρατών καί τής παγκόσμιας οικονομίας.

Πρίν λίγες ημέρες, η αμερικανική κυβέρνηση ενέκρινε τό απίστευτο ποσό τών $2,2, τρισεκατομύριων δολλάριων οικονομικής ενίσχυσης σέ πολίτες, επιχειρήσεις μικρές καί μεγάλες, νοσοκομεία κλπ., γιά νά συγκρατήσει περαιτέρω κατάρευση τής οικονομίας. Τό μεγαλύτερο τμήμα τής οικονομικής βοήθειας θά διανεμεθεί ως ακολούθως:

1. Κάθε πολίτης μέ ετήσιο εισοδημα μέχρι $75.000 θά λάβει $1.200 δολλάρια.Τό ποσό γιά παντρεμένα ζευγάρια μέ ετήσιο εισόδημα μέχρι $150.000, είναι $2,400 καί $500 δολλάρια επιπλέον γιά κάθε παιδί.
2. Πολίτες πού έχασαν τήν δουλειά τους καί είναι άνεργοι θά λάβουν επιπλέον $600 τήν εβδομάδα γιά 4 μήνες, πέρα πάνω από τό κανονικό επίδομα ανεργίας πού ηδει λαμβάνουν.
3. Νοσοκομεία καί κλινικές θά λάβουν ενίσχυση $100 δισεκατομυρίων σάν βοήθεια γιά τήν μάχη κατά τού κορονοϊού.
4. $350 δισεκατομύρια ενίσχυση γιά μικροεπιχειρήσεις γιά να συνεχίσουν νά λειτουργούν. Η ενίσχυση είναι σέ δάνεια εγγυημένα 100% από τήν κυβέρνηση, πού θά χαρισθούν άν οί επιχειρήσεις συνεχίσουν νά απασχολούν εργαζόμενους.

Αλλες χώρες άν ήδει δέν τό έκαναν, σύντομα θά προχωρήσουν μέ τά δικά τους οικονομικά μέτρα ενίσχυσης. Ο κορονοιός έχει σπείρει ένα πανικό πού απειλεί νά καταρεύσει τήν παγκόσμια οικονομία. Ομως τό ίδιο δέν συνέβη τήν τελευταία φορά πού ο κόσμος αντιμετώπισε πανδαιμία.

Πολλοί ίσως δέν θυμούνται, ότι μόλις πρίν 10 χρόνια τό 2009, ό κόσμος αντιμετώπισε ένα άνάλογο επικίνδυνο ιό τόν γνωστό σάν γρίπη των χοίρων (H1N1 swine flu). Τόν πρώτο χρόνο, από τόν Απρίλιο 2009 μέχρι τόν Απρίλιο 2010, πάνω από 1,4 δισεκατομμύρια άνθρωποι προσβλήθηκαν μέ τόν ιό καί ό αριθμός θανάτων υπολογίσθηκε μέχρι 575.400. Είναι επίσης αξιοσημείωτο, ότι ο ιός τό 2009 κτύπησε κυρίως παιδιά καί άτομα κάτω των 65 ετών.

 

Ο σημερινός κορονοιός θεωρείται ακόμη πιό επικίνδυνος λόγω τής αβεβαιότητας προέλευσης αλλά κυρίως λόγω τό ότι δέν υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο ή αντίδοτο γιά τήν αντιμετώπιση του.

Στόυς 4 πρώτους μήνες, μέχρι 30 Μαρτίου, τό σύνολο κρουσμάτων ήταν 853.127 άτομα εκ τών οποίων 41.983 έχασαν τήν ζωή τους, πού αντιστοιχεί σέ ένα ποσοστό 4,9%. Ηδη 176.834 (21%) άτομα εκ τών προσβληθέντων έχουν αναρρώσει πλήρως, μολονότι ακόμη δέν έχει βρεθεί αντίδοτο. Επίσης, θετικό είναι ότι από τούς 634,310, πού συνεχίζουν νά έχουν τόν ιό μόνο 5% είναι σέ κρίσιμη κατάσταση.

 

Ομως οί αριθμοί προσβληθέντων ίσως νά μήν ανταποκρίνονται στήν πραγματικότητα. Γιά παράδειγμα, στίς ΗΠΑ, ο αριθμός προσβληθέντων από τόν κορονοϊό αυξήθηκε απότομα διότι έκαναν τέστς σέ άνω από ένα εκατομύριο άτομα καί βρήκαν μεγαλύτερο αριθμό ατόμων πού έχουν τόν ιό. Αυτό σημαίνει ότι χιλιάδες επιπλέον, όχι μόνο στίς ΗΠΑ αλλά καί σέ άλλες χώρες, μπορεί νά έχουν τόν ιό σέ ελαφρά μορφή, αλλά δέν τό γνωρίζουν διότι δεν εξετάστηκαν. Συνήθως τά σοβαρά συμπτώματα τού κορονοϊού εμφανίζονται ύστερα από 2-3 βδομάδες από τήν στιγμή πού μπαίνει μέσα στό σώμα.

Στίς ΗΠΑ τώρα οί ειδικοί προβλέπουν ότι ο αριθμός νεκρών θά ξεπεράσει τίς 100.000 στίς επόμενες 3-4 εβδομάδες πρίν ο ιός υποχωρήσει. Μέ τόν ιό τού 2009, υπολογίζεται ότι μέχρι 89 εκατομύρια άτομα είχαν προσβληθεί, εκ τών οποίων περίπου 18.000 έχασαν τήν ζωή τους. Μέ τόν κορονοϊό προβλέπουν περισσότερα θύματα διότι δέν υπάρχει ακόμη εμβόλιο γιά χρήση εναντίον του.

Γιά τήν ώρα, τό ποσοστό νεκρών από όσους έχουν προσβληθεί μέ τόν κορονοϊό είναι περίπου στό 5%. Περίπου τό ίδιο είναι επίσης καί τό ποσοστό αυτών πού βρίσκονται σέ κρίσιμη κατάσταση, πού εξακολοθούν νά έχουν τόν ιό. Εξαιρέσεις αποτελούν μερικές χώρες όπως η Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία καί Αγγλία πού τό ποσοσό θανάτων είναι υψηλότερο.

Ομως επικρατεί αβεβαιότητα ειδικά μέ τήν Κίνα, πού εξακολουθεί νά θολώνει τούς αριθμούς. Σύμφωνα μέ τά στοιχεία τής 31 Μαρτίου, η Κίνα ανακοίνωσε ότι τό 93% τών προσβληθέντων από κορονοϊό έχουν αναρώσει πλήρως, ό αριθμός θανάτων είναι 3,305 καί μόνο 2.161 άτομα συνεχίζουν νά έχουν τόν ιό. Τό ποσοστό αναρώσεων είναι πράγματι φαινομενικό, άν ληφθεί υπόψιν ότι στόν υπόλοιπο κόσμο τό ποσοστό είναι περίπου 21%.  

Οί μόνες εξηγήσεις είναι ότι (α) η Κίνα βρήκε τό αντίδοτο καί τό χρησιμοποιει χωρίς νά ενημερώσει τόν υπόλοιπο κόσμο, (β) ό κορονοϊός παύει νά είναι αποτελεσματικός ή εξαφανίζεται μόνος του ύστερα από κάποιο χρονικό διάστημα καί, (γ) ή κινέζικη κυβέρνηση ξανά κρύβει τήν αλήθεια ειδικά γιά τόν αριθμό θανάτων. Η τρίτη εξήγηση μπορεί νά είναι καί ή πιό πιθανή. Σύμφωνα μέ δημοσίευμα τού Bloomerg στίς 27 Μαρτίου, ό αριθμός τεφροδόχων έξω από κινέζικα γραφεία κηδειών ανέρχονται σέ χιλιάδες πού δημιουργεί νέες υποψίες ότι η Κίνα κρύβει τόν αριθμό θανάτων από τόν κορονοϊό. Γιά παράδειγμα, τήν περασμένη Τετάρτη καί Πέμπτη, έξω από ένα μόνο γραφείο κηδειών, σύμφωνα μέ μαρτυρίες κινέζων πολιτών πού πήγαν νά παραλάβουν τίς τεφροδόχους τών συγγενών πού απεβίωσαν, είδαν φορτηγό πού μετέφερε 2.500 τεφροδόχους ενω άλλες 3.000 τεφροδόχοι ήταν ηδει στιβαγμένοι μέσα στό κρεμητήριο. Επισης τά γραφεία τελετών αρνήθηκαν νά δώσουν εξηγήσεις ή απήντησαν ότι η κυβέρνηση τούς απαγορεύει νά δώσουν στοιχεία.

 

Μέ όλες τίς αβεβαιότητες πού επικρατούν , οί κυβερνήσεις τώρα πρέπει επίσης νά αντιμετωπίσουν τήν οικονομική καταστροφή πού συνεχίζει νά προξενεί ο κορονοϊός. Εκατοντάδες χιλιάδες εταιρείες εχουν κλείσει καί εκατομύρια άτομα είναι πλέον άνεργα καί ήδει αρχίζουν νά έχουν οικονομικά προβλήματα γιά τό πώς θά ταίσουν τίς οικογένειες τους, πληρώσουν ενοίκια καί άλλες υποχρεώσεις. Οι κυβερνήσεις άρχισαν νά μοιράζουν οικονομική βοήθεια αλλά σύντομα θά αντιμετωπίσουν προβλήματα ανεύρεσης χρημάτων. Γίνεται πλέον συνειδητό ότι είναι αδύνατο γιά τίς χώρες νά συνεχίσουν μέ τήν πολιτική τής καραντίνας τών πολιτών καί μέ πακέτα οικονομικής βοήθειας γιά περισσότερο από 2-3 μήνες.

 

Σίγουρα ο κορονοϊός έχει δημιουργήσει μία κατάσταση φοβίας καί τό ερώτημα είναι πόσο θά συνεχίσει. Στούς 4 πρώτους μήνες από τότε πού εμφανίσθηκε μέχρι στίς 31 Μαρτίου, 41.983 έχουν χάσει τήν ζωή τους. Σέ σύγκριση μέ άλλες ασθένειες ή αιτίες πού προξενούν θανάτους, στούς δύο πρώτους μήνες τού 2020 μόνο, ο αριθμός θανάτων από κοινό κρυολόγημα υπολογίζεται σε 69.602, από ελονοσία σέ 140.584, από HIV σέ 240.950, από τροχαία ατυχήματα σέ 193.479, από αλκοχόλ σέ 358.471, από κάπνισμα σέ 716.498 καί από καρκίνο πάνω από 1 εκατομμύριο. Τά ανωτέρω συνηγορούν ότι ο κορονοϊός είναι επικίνδυνος αλλά όχι περισσότερο θανατηφόρος από άλλες ασθένεις ή αιτίες.

Ακόμη καί άν οί προβλέψεις γιά 100.000 επιπλέον νεκρούς στίς ΗΠΑ από τόν κορονοϊό επαληθέψουν, θά πρέπει νά συγκριθεί μέ τό γεγονός ότι στούς τελευταίους 5 μήνες, ο αριθμός τών κρουσμάτων κοινής γρίπης στίς ΗΠΑ ήταν τουλάχιστον 38 εκατομύρια καί ό αριθμός θανάτων υπολογίζεται έως 59.000 άτομα. Η πικρή αλήθεια είναι ότι κάθε χρόνο, περίπου 56 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως χάνουν τήν ζωή τους εκ τών οποίων περίπου τά 38 εκατομμύρια πεθαίνουν από καρδιαγγειακές παθήσεις, καρκίνο, ασθένειες τού αναπνευστικού συστήματος, λοιμώξεις, διαβήτη κλπ.

Η ελπίδα είναι ότι σύντομα θά βρεθεί ιατρική λύση γιά τόν κορονοϊό πού ίσως εξαφανισθεί όσο γρήγορα εμφανίσθηκε. Αν όχι, οί κυβερνήσεις τών διαφόρων χωρών θά πρέπει σύντομα νά αποφασίσουν άν ο κίνδυνος από τόν κορονοϊό είναι μεγαλύτερος από τόν κίνδυνο τής ενδεχόμενης κοινωνικής καί οικονομικής κατάρευσης.

 

Δρ. Νικόλαος Α. Στεργιούλας

Διεθνής οικονομολόγος. Έχει διετελέσει σύμβουλος σε δημόσιες υπηρεσίες και επιχειρήσεις στις ΗΠΑ και άλλες χώρες. Στο παρελθόν εχει εργασθεί στο Αμερικανικό Κονγκρέσσο και διετέλεσε ανώτατο στέλεχος του Υπουργείου Εμπορίου των ΗΠΑ.

Email: nick.stergioulas@gmail.com