Το χωριό μου ,ο Ταξιάρχης. Ένα κεφαλοχώρι των Γρεβενών.Ελεύθερο να διαχειριστεί τα έσοδα του πληρώνοντας μόνο τον ετήσιο φόρο κατά την Τουρκοκρατία.Οι κάτοικοι λόγω δυσβάσταχτων πιέσεων των Τουρκαλβανών αναγκάζονται να το πουλήσουν στον Μπέη των Γρεβενών.Φτωχός τόπος με λίγα γεννήματα. Με περήφανους ανθρώπους όμως και με ένα ξεχωριστό στολίδι, το Μοναστήρι των Παμμεγίστων Ταξιαρχών.

1815.Ανέγερση του καθολικού της Μονής σε θέση που προϋπήρχε μικρός ναός ή Μικρομονάστηρο.Ποιοι λόγοι ώθησαν αυτούς του απλούς, φτωχούς ανθρώπους να προβούν σε ένα τόσο μεγάλο έργο;Ποιά δύναμη;

Το Μοναστήρι θεμελιώθηκε και ολοκληρώθηκε σε δύσκολους καιρούς , κάτω από το άγρυπνο βλέμμα του τούρκου κατακτητή.Κι όμως μεγάλωσε, άκμασε με μεγάλη περιουσία,χωράφια και κοπάδια με γιδοπρόβατα.Απέκτησε αξιόλογη φήμη.Η φήμη του στηριζόταν και στο γεγονός ότι αποτελούσε την ύστατη ελπίδα για την γιατρειά των ψυχικά ασθενών που κατέφευγαν στην Μονή ζητώντας την ίαση τους.Οι χριστιανοί στήριξαν τη Μονή τόσο με προσωπική εργασία όσο και με κάθε λογής τάματα και αφιερώματα.

   1842.Μπέης των Γρεβενών είναι ο Μεχμέτ Αγάς που διαθέτει και κούλια στο χωριό.Ο μεγάλος καημός του είναι ότι γυναίκα του , Μυγδάλω, δεν μπορεί να αποκτήσει παιδί. Η παράδοση λέει ότι ένας βοσκός του Μοναστηριού είδε στον ύπνο του έναν φουστανελά να του λέει να πάει στον Μπέη και να του πει πως, αν πουλήσει το χωριό στους κατοίκους του, θα αποκτήσει το πολυπόθητο διάδοχο.Αυτός φοβήθηκε αλλά ο φουστανελάς ξαναπαρουσιάστηκε και τον μάλωσε για τον φόβο του. Τελικά πήρε την απόφαση και παρουσιάστηκε στον Μπέη.Κεραυνούς περίμενε αλλά επιφώνημα χαράς άκουσε γιατί το ίδιο όνειρο έβλεπε και η όμορφη Μυγδάλω.Τελικά οι χωριανοί αγόρασαν το χωριό από τον Μπέη και αυτός απέκτησε τον πολυπόθητο γιο του.

   Στο διάβα των χρόνων, χρόνων σκοτεινών, το Μοναστήρι αποτέλεσε στήριγμα των χωριανών και όχι μόνο. Δεν ήταν λίγες οι φορές που σε ανώμαλους καιρούς, κοιμούνταν μέσα στην περίβολο του,προστατευμένοι από τα ψηλά τείχη και το άγρυπνο βλέμμα του Αϊ- Ταξιάρχη.

     Το χωριό αντίθετα δεινοπάθησε. Το 1943 κάηκε ολοσχερώς από τους Ιταλούς. Το Μοναστήρι όμως το σεβάστηκαν. Το ίδιο και οι Γερμανοί.Πέρασαν οι βάρβαροι αλλά το σεβάστηκαν. Έστεκε εκεί αγέρωχα σημείο αναφοράς , ελπίδας και αγαλλίασης για του χωριανούς.

   1972. Η αρχή του τέλους.

-Πάτησαν το Μοναστήρι…Κλέψανε τις εικόνες ,τα τάματα…

Όλοι εμβρόντητοι.

-Πως έγινε αυτό;Τόσα χρόνια δεν το πείραξε κανείς.

-Θα τους τιμωρήσει ο Αϊ Ταξιάρχης…μόλις που ψελλίζαμε.

Ακόμα όμως ο κόσμος δεν έχανε την πίστη του.Θυμάμαι κάθε 5 Σεπτεμβρίου, παραμονή του πανηγυριού, τον κόσμο να κατακλύζει τους χώρους του και να ξενυχτάει στον περίβολο του.

   Η χάραξη της Εγνατίας Οδού επιτάχυνε τα πράγματα. Η διάνοιξη της σήραγγας Ταξιάρχη χρειάστηκε πολλά κιλά εκρηκτικών που ταρακουνούσαν συθέμελα την Μονή. Πάλι άντεξε όμως.

Είχε αρχίσει όμως η αρχή του τέλους. Οι μεγάλοι και πιο θρήσκοι το καταλάβαιναν.

-Να ξερ΄ς ότι αυτό έγινε επειδή ο Αϊ -Ταξιάρχης έφυγε απ’ το Μοναστήρ’, μονολογούσε συχνά- πυκνά η 93χρονη γιαγιά μου, Παρασκευούλα,και ιδίως όταν άκουγε για κάποιο κακό στο χωριό.Εγώ δεν γελούσα , δεν καταλάβαινα….

Έγνοια των χωριανών ήταν πάντα το Μοναστήρι.Με προσωπική εργασία άλλαξαν τα κεραμίδια στην νότια πλευρά.

Δυστυχώς όμως όχι και στην βόρεια πλευρά, που κάτω από το βάρος των χρόνων και την οργή του Εγκέλαδου μεγάλο μέρος της κατέρρευσε. Εμείς αδύναμοι μικροί.

-Οι υποψήφιοι άρχοντες θα το φτιάξουν.

-Είναι χαμένη υπόθεση, δεν γίνεται τίποτα. Ανήκει στην Αρχαιολογία. Η Αρχαιολογία απαγορεύει να αλλάξετε τα κεραμίδια. Δεν υπάρχει μελέτη, λόγια χωριανού δημοτικού ”άρχοντα”.

75.000 ευρώ πληρώθηκε μελέτη που κατέληξε στο κάλαθο των αχρήστων.

Δυστυχώς όμως η αλλαγή των κεραμιδιών δεν προστάτευσε και την νότια πλευρά που μέρος της ακολούθησε την μοίρα της βόρειας. Εμείς άβουλοι μικροί.

-Κάναμε μελέτη σωστή, η οποία πήρε και την έγκριση του Κ.Α.Σ..

-Η Μονή Παμμεγίστων Ταξιαρχών έχει πλήρη μελέτη και προηγείται για ένταξη και χρηματοδότηση, επίσημα, χείλη από Περιφέρεια Γρεβενών σε ερώτημα για τα μεταβυζαντινά μνημεία. Και τότε έγινε το θαύμα.2,4 εκατομμύρια ευρώ για το ”ξακουστό” βλαχοχώρι. Θα γίνει αναστήλωση της Παναγιάς. Ο Ταξιάρχης; Εμείς αμέτοχοι , βουβοί. Και εγώ ο αισιόδοξος, ο καθησυχαστικός; Σιωπή…

Το Μοναστήρι άντεξε τα στίφη των αλλόθρησκων, των κατακτητών. Άντεξε τα φουρνέλα για την διάνοιξη της Εγνατίας οδού, τον σεισμό. Δεν άντεξε όμως την αδιαφορία μας. Τώρα που γράφω αυτές τις λέξεις μου ήρθαν τα λόγια του ποιητή:”Και τώρα τι θα κάνουμε χωρίς βαρβάρους. Ήταν και αυτοί μια κάποια λύση…”.

Η γενιά μου πρόλαβε το Μοναστήρι στις τελευταίες στιγμές της δόξας του. Τα παιδιά μας;

Έφυγε ο Αϊ-Ταξιάρχης. Και αυτός όμως ίσως μας συγχωρήσει που δεν δώσαμε την μάχη, άλλωστε είναι Αρχιστράτηγος, ξέρει από ριψάσπιδες. Οι πρόγονοι μας όμως που κουβαλούσαν πέτρες και λάσπη με τα κάρα για να το φτιάξουν; Πιο πολύ όμως φοβάμαι να ζητήσω συγγνώμη από τα παιδιά μας. Πως θα απολογηθούμε σ΄αυτά για την κατάντια μας;

 ΚΛΩΝΑΡΑΣ ΣΑΡΑΝΤΗΣ

Υ.Γ. Οι φωτογραφίες είναι από την επίσημη ιστοσελίδα της Περιφερειακής Ενότητας Γρεβενών/ Τουριστικός οδηγός για την Μονή Ταξιαρχών. Δεξιά είναι η Μονή Ταξιαρχών και αριστερά τι; Ντροπή!