Υποστρατήγου ε.α. – Συγγραφέα

 

 

 

Στις 20 Ιουνίου/2 Ιουλίου 1881 ο πρέσβης της Ελλάδας Ανδρέας Κουντουριώτης από ελληνικής πλευράς και ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Μαχμούτ Σερβέρ πασάς από την τουρκική πλευρά υπέγραψαν στην Κωνσταντινούπολη το κείμενο της Συνθήκηςμε την οποίατο ελληνικό κράτος αποκτούσε τη Θεσσαλία (εκτός από την περιοχή της Ελασσόνας) και την επαρχία της Άρτας.Η ενσωμάτωση έγινε έπειτα από πίεση που δέχθηκε η Τουρκία από τις Μεγάλες Δυνάμεις (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία). Η σύμβαση αυτή μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, η οποία καθόριζε και τα νέα όρια μεταξύ των δύο Κρατών,  κυρώθηκε με το Νόμο ΠΛΖ΄/1882 [ΦΕΚ Α 14/13-03-1882].  Ύστερα από ελληνοτουρκικές διαπραγματεύσεις, με το Β.Δ. της 5ης Ιανουαρίου 1882 ιδρύθηκε ελληνικό Προξενείο στην Ελασσόνα, με προσωρινό διευθύνοντα ως υποπρόξενο τον Χ. Σαραντόπουλο. Το νέο Προξενείο κατετάγη στην τρίτη κατηγορία των προξενικών αρχών και είχε στην αρμοδιότητά του τις περιοχές του Σαντζακιού (Περιφέρειας) Σερβίων, δηλαδή τους καζάδες (επαρχίες) Ελασσόνας, Σερβίων, Γρεβενών, Ανασελίτσης, Κοζάνης και Καϊλαρίων. Έπειτααπό πέντε μήνες από την ίδρυσή του, με το νόμο ΠΝΗ΄/4-6-1882,προβιβάστηκε σε β΄ τάξεως.Με το νόμο αυτό ιδρύθηκε και Υποπροξενείο στα Γρεβενά, υπαγόμενο στο Προξενείο Ελασσόνας. Η σχετική παράγραφος έχει ως εξής:

 

«Συνιστώνται Υποπροξενεία εν Φιλιππιάδι, Βερροία, Δυρραχίω, Γρεβενοίς και Ρεθύμνω, το δε προσωπικόν αυτών και η μισθοδοσία των κανονίζεται κατά το άρθρον 100 του ΧΝΣΤ΄ νόμου».

 

Κανονικά η έδρα του Προξενείου Ελασσόνας έπρεπε να βρίσκεται στα Σέρβια, στα οποία υπήρχε και η έδρα του Σαντζακιού, πλην όμως για λόγους που εξυπηρετούσαν καλύτερα τα ελληνικά συμφέροντα εγκαταστάθηκε στην Ελασσόνα και έφερε τον τίτλο, μέχρι τον Οκτώβριο του 1912 (απελευθέρωση από τον τουρκικό ζυγό),«Προξενείον της Ελλάδος εν Σερβίοιςεδρεύον εν Ελασσώνι».Η δικαιολογία προς τους Τούρκους να εγκατασταθεί στην Ελασσόνα ήταν πως «δεν υπάρχει κατάλληλο οίκημα για τη στέγασή του». Εδώ πρέπει να διευκρινιστεί ότι την περίοδο αυτή το Σαντζάκι Σερβίων ήταν ανεξάρτητο, υπαγόμενο απ’ ευθείας στο Υπουργείο Εσωτερικών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Αυτό κράτησε μέχρι το 1888, όπου έπαψε η ανεξαρτητοποίησή του και υπήχθη στο Βιλαέτι (Νομό) Βιτωλίων (Μοναστηρίου), στο οποίο ανήκε και προ του 1877.

 

Διατελέσαντες Υποπρόξενοι Γρεβενών

[Πηγή: Επετηρίδες Υπουργείου Εξωτερικών (ΥΠΕΞ) 1887, 1888, 1907,1911, 1915]

 

Οι υποπρόξενοι Γρεβενών  κατά χρονολογική σειρά ήταν οι εξής:

Σ. Σακελλαριάδης, διδάκτωρ Νομικής. Υπηρετώντας για μισό μήνα ως υποπρόξενος στη Σιδώνα διορίστηκε υποπρόξενος Γρεβενών με το Β.Δ. της 1ης Οκτωβρίου 1882. Εκτέλεσε τα καθήκοντά του στην πόλη των Γρεβενών από τον Οκτώβριο του 1882 μέχρι τις αρχές Ιουλίου του 1884 και στη συνέχεια μετατέθηκε στο Γενικό Προξενείο Χανίων. 

Γεώργιος Παπαγεωργιάδης, γραμματέας Προξενείου. Υπηρετώντας ως γραμματέας στο Προξενείο Χίου διορίστηκε υποπρόξενος Γρεβενών στις 18 Ιουλίου 1884. Επειδή η Υψηλή Πύλη δεν είχε εκδώσει επί έντεκα μήνες τα αιτούμενα εκτελεστήρια, με το Β.Δ. της 14ης Ιουνίου 1885 [ΦΕΚ Α 63/19-06-1885] η θέση του υποπρόξενου Γρεβενών διατηρήθηκε προσωρινά αργή, οπότε ο Γ. Γεωργιάδης απολύθηκε (χωρίς να κοινοποιηθεί η απόλυσή του)και μετατέθηκε στο Γενικό Προξενείο Σμύρνης, εκτελώντας χρέη γραμματέα. Την ίδια τύχη, περί προσωρινών αργών θέσεων, είχαν και οι Πρόξενοι του Ελμπασάν και της Κορυτσάς, καθώς και ο υποπρόξενος της Βέροιας.Εξαιτίας της καταστάσεως αυτής η θέση του υποπρόξενου Γρεβενών έμεινε αργή επί ένα χρόνο, ήτοι από τον Ιούνιο του 1885 μέχρι τον Ιούνιο του 1886. 

Στις 5 Ιουλίου 1886 ανακλήθηκε η διατήρησητων παραπάνω αργών θέσεων και τοποθετήθηκε υποπρόξενος Γρεβενών ο Λάζαρος Γκίκας, πτυχιούχος Νομικής. Ο Γκίκας ήταν μέχρι τότε γραμματέας στο Προξενείο Βιτωλίων (Μοναστηρίου) και στις 5 Ιουλίου 1886 προήχθη σε υποπρόξενο Γρεβενών. Παρέμεινε στα Γρεβενά μέχρι τα μέσα Αυγούστου του 1890 και στη συνέχεια μετατέθηκε στην Τάντα της Αιγύπτου, πόλη στο κέντρο του Δέλτα του Νείλου, όπουπροπολεμικά υπήρχε εκεί και ελληνική παροικία.

Από τον Αύγουστο του 1890 έως το Μάρτιο του 1891 δεν φαίνεται να υπάρχει στα Γρεβενά διορισμένος υποπρόξενος.Με το Βασιλικό Διάταγμα της 7ης Απριλίου 1891 μετατέθηκε από το Υποπροξενείο Ηρακλείου Κρήτης στο Υποπροξενείο Γρεβενών ο Σπυρίδων Δάτσικας, διδάκτωρ Νομικής. Στις  19 Αυγούστου 1892 του απονεμήθηκε ο επίτιμος βαθμός του Προξένου Β΄ τάξεως και τον επόμενο μήνα με το Β.Δ. της 9ης Σεπτεμβρίου 1892 μετατέθηκε και πάλι στο Υποπροξενείο Ηρακλείου. Δεν είναι γνωστό αν μετά τη μετάθεση του Σπ. Δάτσικα η κυβέρνηση έστειλε άλλον στη θέση του. Έγινε έρευνα στα ΦΕΚ και δεν βρέθηκε αντικαταστάτης του. 

Από τα στοιχεία του ΥΠΕΞ,που έχουμε στη διάθεσή μας,φαίνεται ότι κατά τα έτη 1894-1897 υπήρχε στα χαρτιά Υποπροξενείο Γρεβενών και το κράτος χορηγούσε κάθε χρόνο τα ανάλογα κονδύλια για τη λειτουργία του. Δεν κατέστη όμως δυνατόν να βρούμε ποιοι ήταν οι υποπρόξενοι την περίοδο αυτή και πότε τελικά καταργήθηκε. Το πιο πιθανό είναι η κατάργησή του να έγινε με την έναρξη του Ελληνοτουρκικούπολέμου  του 1897, κατά τη διάρκεια του οποίου διακόπηκαν οι διπλωματικές και εμπορικές σχέσεις των δύο χωρών. Τότε η Ελλάδα ανακάλεσε τα εκτελεστήρια (διαπιστευτήρια) όλων των δικών της Γενικών Προξένων, Προξένων και Υποπρόξενων που είχαν την έδρα τους στο οθωμανικό έδαφος [ΦΕΚ Α 63/10.04.1897].  

Τα κονδύλια που χορηγούσε το Υπουργείο Εξωτερικών στο Υποπροξενείο Γρεβενών για τη λειτουργία του ανέρχονταν μηνιαίως σε 400 δραχμές. Η χρηματοδότηση άρχισε τον Οκτώβριο του 1882.

 

Διατελέσαντες πρόξενοιΕλασσόνας

 

Χ. Σαραντόπουλος: Με την ίδρυση του Προξενείου με το Β.Δ. της 5ης Ιανουαρίου 1882 διορίστηκε ως άμισθος υποπρόξενος μέχρι τοποθετήσεως του πρώτου προξένου Αγγέλου Μελετόπουλου.

Άγγελος Μελετόπουλος, διδάκτωρ Νομικής,  από 15.09.1882 μέχρι 19.02.1886.

Αριστείδης Παπαδόπουλος, από 05.07.1886 μέχρι 14.08.1890. Καταγόταν από τη Μακεδονία. Συντέλεσε στο άνοιγμα των ελληνικών σχολείων σε όλα τα ελληνικά χωριά της περιοχής ευθύνης του.

Δημήτριος Σωμάκης, από 15.08.1890 μέχρι 08.09.1892.

Νικόλαος Φουντούλης, από 09.09. 1892 μέχρι 16.02.1896.

Αγαμέμνων Πετρινός, πτυχιούχος Νομικής, από 17.02.1896 μέχρι 16.11.1899.

Σταμάτης Κιουζές – Πεζάς, διδάκτωρ Νομικής, από 17.11.1899 μέχρι 26.07.1900.

Λάμπρος Ενυάλης, από 27.07.1900 μέχρι 15.08.1908. Στις μέρες του άρχισε η δράση των ελληνικών αντάρτικων σωμάτων του Μακεδονικού Αγώνα.

Νικόλαος Σουίδας, από 16.08.1908 μέχρι 01.07.1910.

Ν. Στεφανάτος, από 03.07.1910 μέχρι 10.09.1911.

Λεωνίδας Χρυσανθόπουλος, από 22.10.1911 μέχρι 04.10.1912, ημερομηνία που διακόπηκαν οι διπλωματικές σχέσεις με την Τουρκία, λόγω κήρυξης του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου (1912-1913).